به گزارش خبرنگار نجواخبر، در هفته‌های اخیر گزارش‌هایی از آزار و اذیت و ضرب و شتم مددجویان در مراکز نگهداری منتشر شده است؛ آخرین بار مطالب و ادعاهایی درباره آزار و اذیت و حتی سوزاندن معلولان با فندک در مرکز توانبخشی و نگهداری معلولین ذهنی فاطمه الزهرا (س) شهرستان جهرم در فضای مجازی منتشر شد. اگرچه فرماندار شهرستان جهرم برای بررسی تخلف احتمالی و رفتار نامناسب با مددجویان این مرکز دستور ویژه‌ای صادر و اعلام کرد اگر خطایی رخ داده باشد با مسببان با اشد مجازات برخورد می‌شود، باتوجه به اینکه این مراکز تحت نظارت سازمان بهزیستی هستند ضروری است تا در راستای جلوگیری از چنین مشکلاتی سازمان بهزیستی نظارت بیشتری بر این مراکز داشته باشند. فعالان این حوزه معتقدند با توجه به تعارض منافعی که برخی از مدیران این سازمان دارند نظارت بر مراکز به درستی انجام نخواهد شد و ضروری است که هر چه زودتر این تعارض منافع رفع شود. بهروز مروتی در گفت‌وگو با نجواخبر با اشاره به آزار جسمی یک فرد دارای معلولیت در یک مرکز نگهداری شبانه روزی در استان فارس و همچنین درباره‌عدم نظارت بهزیستی بر مراکز شبانه روزی وعدم برخورد قاطع با مراکز متخلف گفت: متأسفانه تخلفات و آزار مددجویان در اغلب مراکزی که تحت پوشش و نظارت سازمان بهزیستی هستند، چه مراکز ترک اعتیاد، چه مراکز نگهداری از کودکان بدون سرپرست و بی‌سرپرست، چه مراکز سالمندان و چه مراکز نگهداری معلولان، اتقاق می‌افتد. وی ادامه داد: دلیل این موضوع نیز این است که بهزیستی هم متولی و هم ناظر است. بخش زیادی از کارمندان و مدیران سازمان بهزیستی در تعارض منافع گیر افتاده‌اند. متأسفانه امتیاز این مراکز در اختیار مدیران، کارمندان و بازنشستگانِ این سازمان است. وقتی کارمند بهزیستی مجوز مرکز را دارد، بهزیستی چطور می‌تواند نظارت داشته باشد و تا زمانی که بهزیستی ناظر و متولی این مراکز است شاهد این اتفاقات هستیم. مروتی با اشاره به آزار جسمی و سوزاندن یک فرد معلول در مرکز نگهداری در استان فارس خاطرنشان کرد: اگرچه بهزیستی این ماجرا را تکذیب کرده است اما ما در کمپین مطمئن هستیم که این اتفاق افتاده است و جالب این است که طبق بررسی‌هایی که داشتیم مشخص شده است که گزارش این اتفاقات به بهزیستی استان فارس نیز ارسال شده است اما هنوز شاهد این جریان هستیم. وی ادامه داد: بهزیستی هم خودش متولی است و هم به مراکز یارانه می‌دهد و هم ناظر است و به همین دلیل ما شاهد این اتفاقات هستیم. تا زمانی که این نظارت از سازمان بهزیستی جدا نشود این مشکلات وجود دارد یعنی تا زمانی که یک سازمان بی‌طرف مثلا وزارت بهداشت به عنوان ناظر ورود نکرده و مسئولیت آن را به سازمانی مانند سازمان نظام پزشکی واگذار نکرده تا بر فعالیت این مراکز نظارت نداشته باشند این اتفاقات تکرار خواهد شد.
استان فارس یکی از پرحادثه‌ترین استان‌های کشور در مراکز نگهداری افراد دارای معلولیت است مدیر کمپین پیگیری حقوق افراد دارای معلولیت با تاکید بر اینکه استان فارس یکی از پرحادثه‌ترین استان‌های کشور در بخش مراکز نگهداری افراد دارای معلولیت است، گفت: پس از آن‌که مرکز توانبخشی و نگهداری افراد دارای معلولیت در شیراز به دلیل تخلفات متعدد در خرداد سال گذشته تعطیل شد، معلولان ساکن در این مرکز به مراکز دیگر از جمله مرکز فاطمه‌الزهرا جهرم منتقل شدند. در همین مرکز هم یکبار یک فرد سالمند ناشنوا به دلیل‌عدم حفاظ بالکن از طبقه دوم سقوط کرد و علیرغم اینکه به مرکز اخطار داده شده بود اما بدون توجه به اخطار هیچ اقدامی در راستای رفع ناایمنی نکرده و دوباره یک نفر دیگر به همین دلیل سقوط کرد که پس از آن دستور تعطیلی مرکز صادر شد اما همچنان شش ماه بعد از آن به فعالیت خود ادامه داد تا بالاخره تعطیل شد. کیفیت و کمیت غذاها در مراکز نگهداری پایین است مروتی تاکید کرد: مشکلات زیادی در مراکز نگهداری وجود دارد از جمله این که کمیت و کیفیت غذاها پایین است، از داروهای خواب‌آور برای مددجویان استفاده می‌شود، همچنین مددیارهایی که در برخی از مراکز به کار گرفته می‌شود، افرادی نیستند که در این زمینه متخصص باشند و صرفا برای اینکه هزینه کمتری برای مرکز داشته باشد این افراد غیر متخصص به کار گرفته شده و از ارزانترین نیروی کار استفاده می‌کنند. وی تاکید کرد: ما در کمپین معلولان گزارش‌های زیادی داشتیم از خانواده‌هایی که وقتی نسبت به ارائه خدمات در مراکز اعتراض داشته‌اند تهدید شده‌اند که اگر اعتراضی داشته باشند فرزند معلول‌شان را بیرون می‌کنند و خانواده به دلیل فقر مالی و فقر آگاهی و اطلاعاتی که دارند نمی‌توانند اقدام مثبتی انجام دهند و شکایت کرده و پیگیری کنند. این فعال حقوق افراد دارای معلولیت با بیان اینکه ما هیچ روند رو به بهبودی در خصوص نظارت بر مراکز از سوی بهزیستی مشاهده نمی‌کنیم، گفت: ما پیشنهاد دادیم که به چند نفر از خانواده‌ها امکان دسترسی به دوربین‌ها را بدهند تا بتوانند از طریق آن بر عملکرد مراکز نظارت داشته باشند. . مروتی تاکید کرد: تا زمانی که تعارض منافع وجود داشته باشد و نظارت در اختیار سازمان بهزیستی باشد این مشکلات وجود خواهد داشت. نمی‌شود خدمات اجتماعی را به بخش خصوصی واگذار کنیم و به آن‌ها یارانه دولتی پرداخت کنیم و از سوی دیگر از کمک خیرین هم استفاده کنیم و هیچ حساب و کتاب و نظارتی وجود نداشته باشد. امیدواریم گوش شنوایی وجود داشته باشد که به فکر حل مشکلات این افراد باشد.
حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد از بودجه توانبخشی قانون حمایت از افراد دارای معلولیت به عنوان یارانه به این مراکز نگهداری پرداخت می‌شود وی با تاکید بر اینکه متأسفانه با وجود این همه اخبار ناگوار، نه مجلس، نه سازمان بازرسی کل کشور و نه سایر ارگانهای ذیربط به این موضوعات ورود نمی‌کنند، گفت: نکته مهمی که در بحث مراکز نگهداری وجود دارد این است که حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد از بودجه توانبخشی قانون حمایت از افراد دارای معلولیت به عنوان یارانه به این مراکز پرداخت می‌شود که شامل چند هزار میلیارد تومان می‌شود و چندین برابر آن این مراکز از کمک خیرین استفاده می‌کنند همچنین از خانواده‌ها نیز به صورت غیرقانونی هزینه دریافت می‌کنند و خانواده را در تنگنا قرار می‌دهند و اگر خانواده‌ها شکایت هم کنند مورد توجه قرار نمی‌گیرد و در نهایت هم شاهد این اتفاقات ناگوار هستیم که در مراکز روی می‌دهد.