به گزارش نجواخبر، شاید خیلی بی راه نباشد که جنگل های هیرکانی را پارک ژوراسیک ایران بدانیم. این جنگل‌ها در دوره سوم زمین شناسی شکل گرفته‌اند و با سر رسیدن عصر یخبندان اکثر آنها دوام نیاورند و از بین رفتند. اما آب و هوای معتدل دریای خزر بهترین محیط برای ادامه حیات این جنگل‌ها بود. برای همین جنگل های هیرکانی تبدیل به نوار سبزی شدند و جنوب دریای خزر را فرا گرفتند. از این رو ما، آنها را به عنوان جنگل های شمال می‌شناسیم.

هیرکانی یعنی چه؟

واژه هیرکانی ریشه‌ای بسیار قدیمی دارد. اصل این کلمه در اوستا وهرگ به معنی گرگ بوده است. بعدها این کلمه به هیرکانیا به معنی سرزمین گرگ‌ها تغییر شکل می‌دهد. واژه هیرکانیا نام تاریخی شهر گرگان می‌شود. جنگل های هیرکانی نیز وام دار همین اسم هستند.

آنچه از جنگل های هیرکانی باقی مانده است حدود 55 هزار کیلومتر مربع است. بخش اعظم این جنگل ها، یعنی حدود دو میلیون هکتار، در ایران قرار دارد. مابقی که حدود بیست هزار هکتار می‌شود، واقع در آذربایجان است.

انواع جنگل های هیرکانی در ایران

53 درصد از این جنگل‌ها در استان مازندران، 26 درصد در استان گیلان و 21 درصد آنها در استان گلستان قرار دارد. شما با سفر به جنگل الیمستان هراز، جنگل های ارسباران، جنگل ابر شاهرود و جنگل افراتخته، پارک ملی گلستان، پارک جنگلی ناهارخوران گرگان و پارک جنگلی بی بی یانلو در واقع وارد جنگل های هیرکانی شده اید.

*آتش سوزی پنج روزه جنگل هیرکانی
حالا با شروع آتش سوزی از چند روزه گذشته نگرانی های زیادی در مورد این ثروت خدادادی به وجود آمده است؛ مدیرکل منابع طبیعی استان گیلان درخصوص روند اطفای حریق این منطقه گفت: اکنون در حال کار هستیم و هنوز آمار دقیقی از میزان آتش‌سوزی وجود ندارد با این حال احتمال می‌‌دهیم که در این آتش‌سوزی حدود 30 تا 40 هکتار تحت تأثیر این وضعیت قرار گرفته باشند.

وی ادامه داد: حریق چندین بار خاموش شده بود اما دوباره شعله‌ور شده بود و در همان آتش‌سوزی قبلی هم بیشتر لاشبرگ‌ها بودند که دچار حریق شده بودند و درختان آسیب زیادی ندیده بودند.

اختری افزود: با توجه به تلاشی که صورت گرفته است و دو بالگردی که برای اطفا حریق آمده‌اند امیدواریم که هرچه زودتر این حریق اطفا شوند.

آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی باعث خروج آن از فهرست جهانی یونسکو می‌شود؟

هادی کیادلیری رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم تحقیقات درباره علت بروز آتش سوزی در جنگل های هیرکانی اظهار کرد: در فصل پاییز به دلیل اینکه گازهای گرم مدیترانه‌ای می‌وزد، رطوبت کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه درجه حرارت بالا می‌رود و باعث وقوع آتش سوزی می‌شود. البته تاکنون علت دقیق بروز آتش سوزی از طریق مراجع رسمی اعلام نشده است.

وی افزود: زمان آتش سوزی در شمال کشور، این فصل است. در برخی مواقع حریق به صورت طبیعی اتفاق می‌افتد و گاها به دلیل اینکه موادقابل اشتعال در طبیعت فراوان است، عوامل انسانی علت آتش سوزی شناسایی می‌شوند. سازمان جنگل‌ها در 90 درصد مواقع منشا انسانی را علت آتش سوزی‌ها اعلام می‌کند که این مسئله قابل قبول نیست و اگر هم این آمار درست باشد نشان دهنده کم کاری این سازمان در زمینه فرهنگسازی است.

کیادلیری درباره مخاطرات زیست محیطی بعد از آتش سوزی عنوان کرد: آتش سوزی به چند دسته سطحی، تاجی و تنه‌ای تقسیم می‌شود و میزان مخاطرات زیست محیطی به شدت آتش سوزی بستگی دارد چراکه براساس آن میتوان تعبیر کرد که چه اتفاقی در طبیعت می‌افتد.

رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم تحقیقات ادامه داد: نکته قابل اهمیت در سال جاری این است که شدت و وسعت آتش سوزی‌ها تغییر کرده و این موضوع بسیار نگران کننده‌ای است.

وی با تاکید بر آمادگی کامل برای مدیریت این نوع آتش سوزی‌ها بیان کرد: باید آمادگی لازم را به هنگام حریق جنگل های کشور داشته باشیم علاوه براین استفاده از تجهیزات و تکنولوژی برای مهار آتش بسیار ضروری است که متأسفانه دستمان در این باره خالی است و پس از اتمام آتش سوزی، مسئولان آن را مجددا به فراموشی می‌سپارند.

کیادلیری درپاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه وقوع آتش سوزی امکان خروج جنگل های هیرکانی را از فهرست جهانی یونسکو دارد یا خیر گفت: این اتفاق به شدت آتشذسوزی وابسته است. همه بخش های جنگل های هیرکانی در ثبت یونسکو نیست و سه سایت از جنگل های هیرکانی به ثبت یونسکو رسیده درصورتیکه بخش‌ها ثبت شده آتش بگیرد الزاما از لیست فهرست جهانی یونسکو خارج نمی‌شود و توانایی هر یک از این اکوسیستم متفاوت است.