به گزارش نجواخبر، امروز سه شنبه سردار سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلاح و امیر سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، از پایگاه زیرزمینی عقاب 44 نیروی هوایی ارتش بازدید کردند.
این نخستین پایگاه هوایی «زیرزمینی» ارتش جمهوری اسلامی ایران که رسانه‌ای می‌شود و اطلاعات بیشتری از دیگر پایگاههای این نیرو که در زیر زمین احداث شده‌اند منتشر نشده است.
پیش از این ارتش جمهوری اسلامی ایران از پایگاه پهپادی 313 که آنهم یک پایگاه زیرزمینی بود رونمایی کرده بود و این روند نشان می‌دهد که ارتش برنامه مدونی برای ایجاد پایگاههای زیرزمینی در حوزه هوایی دارد.
ساخت پایگاههای زیرزمینی در نیروهای مسلح کشورمان قدمتی چند دهه‌ای دارد و شاید بتوان ساخت نخستین پایگاه‌ها یا شهرهای زیرزمینی را برای حفاظت از یگان‌های موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نسبت داد.
اما رفته رفته این موضوع به شیوه‌ای مرسوم در سایر یگان‌های نیروهای مسلح بدل شد و پس از نیروی هوافضا که تاکنون چندین شهر زیرزمینی برای یگان‌های موشکی خود ساخته، نیروی دریایی سپاه نیز از شهرموشکی برای حفاظت و بکارگیری موشک‌های کروز ضد کشتی رونمایی کرد.
ساخت شهرهای زیرزمینی اما منحصر به یگان‌های موشکی نماند و با توسعه توان پهپادی در ارتش و سپاه، شهرهای زیر زمینی پهپادی هر دو نیرو نیز رونمایی شدند.
اما تاکنون خبری از ساخت یک پایگاه هوایی کامل در زیر زمین مطرح نشده بود از این جهت می‌توان گفت نیروهای مسلح کشورمان به دستاورد جدیدی دست پیدا کرده‌اند که نقش بسزایی در حافظت از جنگنده‌های نهاجا خواهد داشت.
ساخت پایگاههای هوایی برای حفاظت از جنگنده‌ها در دوره جنگ سرد اهمیت بالایی پیدا کرد و برخی کشورها بخصوص کشورهای بلوک شرق برای حفاظت از توان هوایی خود در برابر حملات هوایی احتمالی کشورهای بلوک غرب به سمت ساخت پایگاههای زیرزمینی حرکت کردند.
در ادامه با پیشرفت تسلیحات هوا به زمین و افزایش دقت و قدرت تخریب این تسلیحات، احداث پایگاههای زیر زمینی اهمیت بیشتری پیدا کرد و برخی کشورهای اروپایی هم به سمت ساخت این گونه پایگاه‌ها گام برداشتند.
بازتاب شهر پهپادی ارتش ایران در رسانه‌های رژیم صهیونیستی
پس از فروپاشی شوروی، برخی از این پایگاه‌ها در کشورهای شرقی بلا استفاده و متروکه شدند اما همچنان در برخی کشورها مانند چین، کره شمالی، سوئیس و تایوان شاهد فعالیت پایگاههای هوایی زیرزمینی هستیم.
احداث چنین پایگاه‌هایی چند جنبه مورد اهمیت است. مهم‌ترین دلیل روی آرودن کشورها به ساخت پایگاههای هوایی زیرزمینی رعایت اصول پدافند غیرعامل است.
حفاظت از پایگاههای هوایی به دلیل اهمیت و ارزش بالایی که این پایگاههای برای هر کشوری دارند امری حساس و حیاتی است. به همین منظور، معمولاً لایه‌های پدافند هوایی متعددی برای حفاظت از این پایگاه‌ها در نظر گرفته می‌شود.
ایجاد لایه‌های دفاعی متعدد با سامانه‌های راداری، موشکی و توپخانه‌ای متنوع برای ایجاد چتر پدافندی در سطوح مختلف، هر قدر هم که پیشرفته باشد قادر به دفع صد درصدی حملات هوایی دشمن نخواهد بود و قطعا میزانی از خسارت را به بار خواهد آورد.
از سوی دیگر بکارگیری سامانه‌های پدافندی هزینه‌هایی شامل خرید، تولید آموزش نیروی انسانی و تعمیر و نگهداری این سامانه‌ها را در پی دارد و به همین دلیل نیروهای مسلح به دنبال کاهش هزینه‌های خود در این حوزه هستند که احداث پایگاههای زیرزمینی یکی از این روش‌ها است.
از سوی دیگر احداث پایگاههای زیرزمینی به دلیل آن که در اعماق زمین و با استفاده از مصالح مستحکم ساخته می‌شود از حفاظت بسیار بهتری نسبت به پایگاههای هوایی روی زمین برخوردار است و در صورتیکه در مکانی مناسب ساخته شود قادر به مقاومت در برابر بمب‌های سنگر شکن نیز خواهد بود.
یکی از مشکلاتی که پایگاه‌هایی هوایی با آن روبه‌رو هستند، مقابله با حملات بیولوژیک است. در همه پایگاههای هوایی یگانهایی برای مقابله با چنین حملاتی پیش بینی شده است تا صورت وضوع حملات بیولوژیک، نسبت به پاکسازی و ایمن سازی تجهیزات و فضای پایگاه اقدام کنند.
این موضوع اقدامی زمانبر است و موجب می‌شود جنگنده‌های یک پایگاه تا پایان عملیات پاکسازی قادر به اجرای مأموریت نباشند. پایگاههای زیرزمینی اما قادر خواهند بود در مقابل حملات بیولوژیک و شیمیایی نیز از جنگنده‌ها و هواگردها حفاظت کنند و در صورتی وقوع چنین حملاتی به پایگاههای هوایی، پایگاههای زیرزمینی از قادرند بخوبی از تجهیزات محافظت کنند.
مصون ماندن از دید ماهواره‌های جاسوسی و پهپادها و هواپیماهای شناسایی مزیت دیگر پایگاههای زیرزمینی است. زمانی که یک پایگاه به زیرزمین انتقال پیدا می‌کند، دشمن دیگر قادر نخواهد بود با استفاده از تجهیزات تصویربرداری هوایی، اطلاعات بدرد بخوری از آن پایگاه بدست آورد.
در این پایگاه‌ها تعداد جنگنده‌ها، وضعیت آمادگی، تسلیحات مورد استفاده و شرایط تعمیر و نگهداری جنگنده‌ها از دید دشمن مخفی می‌ماند و همین موضوع تا حد قابل توجهی ابتکار عمل را در دست کشور دارنده چنین پایگاهی قرار می‌دهد.
تنها مکان آسیب پذیر در پایگاههای هوایی که روی زمین است باند پرواز و تاکسی وی پایگاه است که امکان بمباران و صدمه دیدن آن وجود دارد. در صورت این اتفاق نیز ترمیم موقت باند پرواز و تاکسی وی با تجهیزات خاصی مانند صفحات فولادی وجود دارد تا جنگنده بتواند در کوتاه ترین زمان ممکن پرواز کند.
با توجه به موارد پیش گفته، برای کشوری مانند ایران که با دشمنانی روبه‌رو است که از تجهیزات پیشرفته هوایی و تسلیحات مدرن هواپایه برخوردار هستند، احداث پایگاههای زیرزمینی برای حفاظت از تجهیزات حساس و حیاتی امری ضروری است.
حالا ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز برای حفاظت از جنگنده‌های خود که در حقیقت یکی از با ارزش‌ترین دارایی‌های این نهاجا هستند دست به ساخت چنین پایگاه‌هایی زده است.
احداث چنین پایگاه‌هایی علاوه بر آنکه نقش بسزایی در حفاظت از جنگنده‌های ارتش خواهد داشت هزینه‌های حفاظت از چنین پایگاه‌هایی را هم بسیار کاهش می‌دهد.