محمد صابر باغخانی‌پور، مدیر مؤسسه مطالعات و توسعه محیط زیست، آب و کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار نجوا خبر در پاسخ به این سؤال که «با توجه به اینکه هر ساله در فصول سرد سال و با سرد شدن هوا با مشکل آلودگی هوا مواجه می‌شویم اگرچه قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۶ ابلاغ شده است اما متأسفانه هیچ اقدام مناسبی درخصوص کاهش آلودگی هوا صورت نگرفته است، به نظر شما مشکل آلودگی هوا چگونه باید رفع شود» گفت: متأسفانه در سال‌های اخیر، عامل آلایندگی هوا نه تنها از بین نرفته بلکه تشدید هم شده است. براساس استانداردهای علمی، ۸۰ درصد آلودگی هوای کلانشهرها در کشور ما به دلیل منابع متحرک و ۲۰ درصد آن به دلیل منابع آلایندگی ثابت است.
وی ادامه داد: بنابراین وقتی از منابع متحرک صحبت می‌کنیم باید عواملی که آلودگی این بخش را تشدید می‌کند بررسی کنیم. در حال حاضر در مسئله منابع متحرک که انواع و اقسام خودروها هستند چند موضوع را داریم. اول اینکه از این ۸۰ درصد که سهم منابع متحرک است، ۲۰ درصد سهم موتورسیکلت است، ۲۰ درصد سهم نیسان آبی است و سهم قابل توجهی برای خودروهای سنگین است و مابقی هم برای خودروهای معمولی است.
این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: موتورسیکلت‌های ما کاربراتوری هستند و میزان آلایندگی آن‌ها بالاست همچنین نیسان آبی میزان آلایندگی بالایی دارد. در منابع متحرک موضوع بعدی لاستیک خودرو است. در حال حاضر با توجه به منابع علمی روز دنیا با قاطعیت می‌توانیم بگوییم که ۳ تا ۶ برابر خروجی اگزوز خودرو سطح ذرات آزاد شده از سایش لاستیک با زمین است. در واقع لاستیک در کشور ما یک بحث قابل توجهی در تولید ذرات pm۲.۵ دارد.
باغخانی‌پور با اشاره به موضوع لاستیک خودرو خاطرنشان کرد: در خصوص کاهش منابع آلاینده ناشی از لاستیک خودرو یا منابع متحرک که همان خودروها هستند نیازمند یک سیاست‌گذاری هستیم. اینطور به نظر می‌رسد در اختیار قرار دادن یک وانت ارزان با اهمیت‌تر از هوای پاک است. در لاستیک خودرو هم وضعیت به این صورت است و ما به سمت فناوری‌های نوین در عرصه لاستیک‌سازی نرفته‌ایم؛ البته من در این مورد اطلاعی ندارم اما بخشی از لاستیک‌هایی که در حال حاضر در بازار است با توجه به فضای تحریمی در کشور در داخل تولید می‌شود و با هر کیفیتی هم تولید می‌شود؛ سیاست‌گذار می‌خواهد نیاز جامعه را برطرف کند و کیفیت را مورد توجه قرار نمی‌دهد.
وی با اشاره به وضعیت موتور خودرو ادامه داد: در دنیا یک بحث اساسی وجود دارد و آن حرکت به سمت برقی کردن خودروها است؛ این کار می‌تواند در کاهش آلایندگی بسیار موثر باشد البته دو نکته در اینجا حائز اهمیت است. کشورهای دنیا مانند اروپا و آمریکا و یا حتی آسیای شرقی نیز با معضل آلودگی هوا مواجه هستند و اینگونه نیست که آن‌ها آلودگی هوا نداشته باشند و بعضا خیلی هم از شرایط ما بدتر هستند اما آن‌ها اقدامات مفید نیز در این عرصه انجام می‌دهند یعنی رفتن به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به طور مثال در شهری در چین فقط از انرژی خورشیدی استفاده می‌کنند. ما در کشورمان نیز به این سمت رفته‌ایم اما با سرعت پایینی به این سمت حرکت می‌کنیم.
این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: البته باید به این موضوع هم توجه داشته باشیم که اگر خودروها هم برقی شد مشکل آلودگی هوا تمام نمی‌شود چراکه سوخت نیروگاه‌ها هم اهمیت دارد.
باغخانی‌پور با اشاره به قوانین مصوب درخصوص هوای پاک گفت: آخرین بحث نیز موضوع قوانین است، در حوزه قوانین مشکلی که کاملا ملموس است این است که در قانون هوای پاک آنقدر دستگاه‌های عریض و طویل دخیل هستند که در واقع به این صورت است که کسی زورش به کسی دیگر نمی‌رسد و به راحتی هر دستگاه‌ تقصیر را بر گردن دستگاه دیگری می‌اندازد. متأسفانه متولی مشخص در بحث آلودگی هوا نداریم. سازمان محیط زیست اگر واقعا متولی آلودگی هوا است که به نظر من نیست، باید قدرت لازم برای تصمیم گیری و تصمیم‌سازی و همچنین خطاب قرار دادن دیگر دستگاه‌ها و وزرا را داشته باشد.
وی تصریح کرد: در نهایت ما باید در حوزه تأثیر کربن نیز پیش برویم. ما باید این موضوع را نیز جدی بگیریم در کشور ما بحث طرح یک میلیارد درخت که از سوی سازمان منابع طبیعی مطرح شده است ممکن است موثر باشد اما باید با جدیت پیگیری شود و در طول دهه‌ها اجرا شود. در برنامه اول توسعه یعنی بین سال ۶۸ تا ۷۲ هدف‌گذاری برای کاشت یک میلیارد درخت را داشتیم و توانستیم تا ۷۵۰ میلیون درخت را بکاریم که اکثر جنگل‌های دست‌کاشت ما مربوط به همان زمان است. این طرح هم که در حال حاضر شروع شده می‌تواند، هم در گسترش فضای سبز شهری و هم چنین در توسعه‌ی پارک‌های جنگلی و مراتع و جنگل‌ها موثر باشد.