به گزارش نجواخبر، حدود یک سال از تعطیلی مراکزی چون خانه خورشید و نورسپید هدایت که به زنان معتاد و کارتن خواب خدمات کاهش آسیب ارائه می‌کرد می‌گذرد؛ زنانی که در این مراکز خدمات دریافت می‌کردند اگرچه در طرح‌های مختلف جمع آوری به مراکز دولتی مانند طراوت و… برده می‌شوند اما دوباره بعد از گذشت دوره‌ای به خیابان و پاتوق‌هایشان باز می‌گردند و باتوجه به اینکه به اجبار به این مراکز برده می‌شوند اکثر این زنان تمایلی به درمان ندارند و دوباره به شرایط گذشته باز می‌گردند در حالی که در مراکز کاهش آسیب، درمان انتخابِ خود این افراد بود و احتمال ماندگاری‌شان در درمان بسیار بیشتر بود. لیلا ارشد کارشناس آسیب‌های اجتماعی در گفت‌وگو با نجواخبر درباره تعطیلی مراکز کاهش آسیب به ویژه در حوزه زنان و تأثیر آن بر آسیب‌های اجتماعی و افرادی که در این مراکز خدمات دریافت می‌کردند، گفت: مطابق نظر کارشناسان و متخصصان مشخص است که بیماری اعتیاد یک بیماری اجتماعی است و زمانی که مسائل و محدودیت‌های اجتماعی بیشتر می‌شود تعداد مبتلایان و سوءمصرف کنندگان همانطور که آمارها نشان می‌دهد، افزایش پیدا می‌کند. وقتی شرایط اجتماعی سخت می‌شود، مصائب اجتماعی افزایش پیدا می‌کند وی با بیان اینکه بنابر اظهار نظر کارشناسان سن ورود به حوزه سوءمصرف پایین آمده است، ادامه داد: وقتی شرایط اجتماعی سخت می‌شود و مسائل آن بیشتر می‌شود مصائب اجتماعی افزایش پیدا می‌کند. بنابراین قطعا اگر مراکزی مانند مراکز ما فعال بود تعداد مراجعین ما افزایش پیدا می‌کرد و باتوجه به این دلایل، ماندگاری بعد از درمان برای کسانی که از آموزش‌ها، درمان و خدمات اجتماعی بهره‌مند می‌شدند، افزایش پیدا می‌کرد و مادران مناسب و موثرتری برای فرزندانشان شده و شهروندان مناسب‌تری می‌شدند اما الان باتوجه به تعطیلی این مراکز، این محرومیت شامل همه اینها می‌شود. در واقع همه آن افرادی که می‌توانستند از خدمات استفاده کنند و طی این یک سال و نیم به خدمت گیرندگان اضافه شوند، دیگر این امکان برایشان وجود ندارد و این محرومیت، هم برای افراد جدیدی است که می‌توانستند اضافه شوند و هم برای کسانی که این خدمات و حمایت‌ها را دریافت می‌کردند.
این کارشناس آسیب‌های اجتماعی خاطرنشان کرد: همچنین زنانی که از اعتیاد رهایی پیدا کرده بودند، برای مراقبت بعد از درمان و حفظ و ماندگاری در درمان، مشاوره دریافت کرده و کمک به اشتغال آن‌ها می‌شد و به آن‌ها مهارت‌های لازم آموزش داده و کودکان آن‌ها حمایت می‌شدند، حالا با تعطیلی مراکزی مانند مرکز ما همه این موارد متوقف شده و از این خدمات محروم شده‌اند.
زنان بهبودیافته با مشکل افزایش رهن و اجاره اتاق یا خانه کوچک مواجه شده‌اند ارشد تصریح کرد: البته در این مدت به طور کامل با این گروه از زنان و خدمات گیرندگان خانه خورشید قطع ارتباط نکرده‌ام و با حدود ۶۰ نفر از این زنان گروه هدف هنوز ارتباط دارم و حمایت‌ها و خدمات مشاوره برای آن‌ها هنوز هست و تلاش می‌کنم حمایت‌هایی از فرزندانشان داشته باشم به طور مثال با شروع سال تحصیلی در خرید نوشت‌افزار و وسایل تحصیلی به آن‌ها کمکهایی کرده‌ایم. در بخش درمانی اگر با مشکلی مواجه شوند به ویژه در بخش دندانپزشکی به آن‌ها کمکهایی می‌شود. اما در جابه‌جایی مسکن این افراد با مشکل زیادی مواجه هستند و در ماه یک یا دو نفر با ما تماس می‌گیرند که با افزایش مبلغ رهن و اجاره اتاق یا خانه کوچک خود مواجه شده و برای آن‌ها محدودیت ایجاد شده و نمی‌توانند هزینه‌ها را بپردازند. اینها نتوانند اجاره خانه بدهند، دوباره به خیابان بازمی‌گردند. وی ادامه داد: اعتیاد یک بیماری است که هرازگاهی می‌تواند باز گردد به ویژه برای کسانی که این تجربه را داشته‌اند و تلاش برای ماندگاری آن‌ها و حضور حمایتگرایانه کنار آن‌ها و اینکه احساس تنهایی نداشته باشند، ضروری است. این کارشناس آسیب‌های اجتماعی در پاسخ به این سؤال که باتوجه به تعطیلی مراکزی که توسط ان‌جی‌اوها اداره می‌شد افراد دارای اعتیاد به اجبار به مراکز دولتی فرستاده می‌شوند آیا این کار باعث ماندگاری درمان آن‌ها می‌شود یا خیر، گفت: واقعیت این است که تفاوت بسیار روشن و قابل مشاهده است؛در مراکزی که ان‌جی‌اوها اداره می‌کردند هیچ گونه اجبار و جبری برای ورود افراد نبود و درب مرکز باز بود و این افراد هر زمانی که می‌خواستند می‌توانستند بیایند و بروند و به تدریج این افراد با انتخاب خودشان به سمت درمان می‌آمدند اما وقتی با جبر و بدون تصمیم‌گیری، فرد مجبور به اقامت در مراکز دولتی می‌شود معلوم نیست که درمان چقدر ماندگار می‌شود.
ارشد گفت: یکی از وظایف فعالین مدنی مطالبی‌گری است و مسئله‌ای که طی این مدت سازمان‌های مردم نهاد مطالبه‌گری می‌کردند این بود که نهادهای دولتی به مطبوعات، نهادها و مردم آمار عملکرد خود را ارائه داده و پاسخ‌گو باشند و اعلام کنند که هزینه‌های انجام شده و مداخلات انجام شده منجر به بهبود شرایط شده است یا خیر. ضرورت آموزش مهارت‌های زندگی و اجتماعی به افراد وی تاکید کرد: مشکلات اجتماعی پیچیدگی‌هایی دارد که نیاز به این است که افراد مهارت‌های زندگی و اجتماعی را آموخته و به عنوان ابزار داشته باشند تا در مواقع مورد نیاز از آن استفاده کنند. اگر این اتفاق نیفتد ما همچنان با گروه‌های زیادی از افراد مواجه هستیم که به دلایل مختلف به سمت سوءمصرف مواد می‌روند و تصورشان این است که این کار تفریحی و هرازگاهی است و درگیر آن نمی‌شوند. درحالی که کم کم به آن وابسته شده و درگیر آن می‌شوند. این کارشناس آسیب‌های اجتماعی تصریح کرد: عدم حضور نهادهای مدنی در حوزه آسیب‌های اجتماعی چه در حوزه کودکان و چه در حوزه زنان می‌تواند مشکلات بیشتری را به همراه داشته باشد چراکه حضور نهادهای مدنی در این بخش می‌تواند بسیار کارآمد باشد و خدمات موثر و حرفه‌ای مناسبی را در اختیار گروه هدف قرار دهد.