محمود یزدانی، کارشناس آب در گفت‌وگو با نجواخبر درباره وضعیت دریاچه ارومیه گفت: دریاچه در وضعیت بحرانی قرار دارد و نمی‌خواهیم بپذیریم که بیش از ۹۰ درصد حجم آب آن و محیط اطرافش از بین رفته است. در ۱۰ سال اخیر، بیش از ۹۰ درصد از مساحت آن کاهش یافته و ما برای حفظ ۱۰ درصد باقی‌مانده در حال تلاش هستیم.
وی ادامه داد: باید زودتر به فکر طرح‌های بالادستی و جایگزینی سطح زیر کشت و اختصاص حق‌آبه‌ها می‌بودیم و نبودیم. در سال ۲۰۰۶، حدود سی میلیون متر مکعب حجم آب دریاچه بود و اما الان وسعت آن به یک دهم رسیده و به ۵۰۰ کیلومتر مربع کاهش یافته است و ۹۰ درصد آن از بین رفته و برای ۱۰ درصد باقی مانده در حال جنگ هستیم. اقداماتی باید در سال‌های قبل صورت می‌گرفت.
این کارشناس آب با بیان اینکه تغییر اقلیم بر همه کشورها تأثیر گذاشته و ما هم با این مشکل مواجه هستیم، تصریح کرد: ما باید بررسی کنیم که آیا اقداماتی که برای احیای دریاچه انجام داده‌ایم، به اندازه کافی مؤثر بوده است یا خیر. متأسفانه برای چاه‌های غیرمجاز اقدام مؤثری صورت نگرفته و این موضوع باید جدی‌تر مورد توجه قرار گیرد. طرح احیای دریاچه ارومیه بزرگترین طرح زیست محیطی غرب آسیا نامیده شد اما آیا به اندازه اسمی که برای آن در نظر گرفته‌ایم برای آن تلاش کرده‌ایم؟
وی با بیان اینکه حق آبه به درستی از سوی سه استان برای دریاچه ارومیه اختصاص پیدا نمی‌کند، گفت: در همه دولت‌ها این موضوعات مطرح بوده است، ما در حال حاضر با مشکلات جدی در زمینه کشاورزی و خشک شدن دریاچه ارومیه مواجه هستیم. توسعه بی‌رویه کشاورزی و عدم توجه به روش‌های مدرن آبیاری باعث شده که این دریاچه به شدت آسیب ببیند. ما با کشاورزی سنتی مخالف نیستیم، اما باید به سمت کشاورزی مدرن حرکت کنیم.
یزدانی تصریح کرد: با توجه به آمار، خشکی دریاچه می‌تواند میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار دهد. به صورت مستقیم حدود ۶ میلیون نفر و به صورت غیرمستقیم ۱۵ تا ۱۸ میلیون نفر مبتلابه این خشکی می‌شوند. در حال حاضر، اقدامات انجام‌شده مانند وارد کردن ۲ میلیارد متر مکعب حق آب به دریاچه، قابل توجه است، اما در مقایسه با ۳۰ میلیارد متر مکعبی که در یک دهه پیش وجود داشت، عدد ناچیزی به نظر می‌رسد.
وی ادامه داد: تالاب‌های اطراف دریاچه نیز احیا شده‌اند، اما این کافی نیست. ما باید به فکر تغییر الگوی کشت و استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار باشیم. مسئله حق‌آبه رودخانه‌ها و مدیریت آب باید جدی‌تر گرفته شود. همچنین، تکنولوژی‌های جدید مانند انتقال پساب می‌تواند کمک‌کننده باشد، ولی متأسفانه هیچ اقدام مؤثری در این زمینه مشاهده نمی‌شود.
این کارشناس آب تاکید کرد: ما نمی‌توانیم معیشت کشاورزان را نادیده بگیریم، اما اقدامات دولت‌ها باید به سمت احیای دریاچه و جلوگیری از خشک شدن آن پیش برود. اگر تغییرات لازم صورت نگیرد، وضعیت دریاچه به مراتب بدتر خواهد شد و به نابودی کامل نزدیک‌تر می‌شود.