به گزارش نجوا خبر، در عصر مدرنیته، پذیرش مسئولیت‌های اجتماعی جزو وظایف انسانی و اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی کلان محسوب می‌شود. طبق چنین اصلی، بنگاه‌ها موظف‌اند با انجام فعالیت‌هایی مانند حفاظت از محیط زیست، حمایت از جوامع محلی و ایجاد فرصت‌های شغلی، به ایجاد «توسعه پایدار» و «بهبود کیفیت زندگی» در جوامع کمک کنند. این مسئولیت‌ها نقش مهمی در بهبود رفاه عمومی و توسعه اقتصادی دارند. در همین راستا با کیوان جعفری طهرانی، تحلیلگر بین‌المللی آهن، فولاد و صنایع معدنی، به بررسی عوامل مؤثر بر توسعه پایدار صنعت پرداختیم. وی مهم‌ترین عامل افت در تولیدات را کمبود انرژی عنوان کرد که به شدت بر سوددهی صنعت تأثیرگذار بوده است جعفری طهرانی، تحریم‌ها را به عنوان عامل دیگری مطرح کرد که به ویژه با ورود ترامپ به قدرت، شدت بیشتری یافت و تأثیر منفی بر صنعت فولاد و درآمدزایی کشور داشته است.
این کارشناس حوزه فولادی در ادامه بیان کرد: از نظر زیست‌محیطی، تنها ۷ درصد از منابع معدنی کشور در حال بهره‌برداری است و ۹۳ درصد باقی‌مانده تحت کنترل و محدودیت‌های زیست‌محیطی قرار دارد که باید حل شود تا حجم تولیدات معدنی افزایش یابد.
چالش‌های مدیریتی و نیاز به ثبات در شرکت‌های دولتی
وی وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور را نیز به عنوان یک چالش دیگر مطرح کرد و گفت: بسیاری از بنگاه‌های خصوصی کوچک و متوسط به دلیل مشکلات اقتصادی زیان‌ده شده‌اند که کاهش نیروی انسانی و افزایش بیکاری را به دنبال داشته است. تغییرات مکرر مدیران در این شرکت‌ها، به ویژه در بازه‌های زمانی کوتاه، به عدم ثبات مدیریتی و کاهش کارایی منجر شده است.
جعفری طهرانی در مورد مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها نیز اظهار کرد: بسیاری از آن‌ها به منظور کاهش مالیات و بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی، توجه بیشتری به این مسئولیت دارند. البته این موضوع تنها به معافیت‌های مالیاتی محدود نمی‌شود، بلکه شرکت‌های بزرگ دولتی و خصوصی در مناطقی که فعالیت می‌کنند، به استخدام نیروی انسانی بومی و انجام فعالیت‌های اجتماعی نیز اهمیت می‌دهند که این فعالیت‌ها شامل ساخت بیمارستان و مدرسه، آسفالت معابر، ایجاد سیستم‌های تصفیه فاضلاب و آبرسانی به شهرها، ترمیم ناوگان حمل‌ونقل و برق‌رسانی به مناطق دورافتاده است.
وی در ادامه در خصوص مسئولیت اجتماعی و توسعه پایدار، بویژه در مقایسه با کشورهای منطقه حاشیه خلیج فارس و شمال آفریقا، اظهار کرد: کشورهای منطقه با استفاده از تکنولوژی روز و قراردادهای تأمین خوراکی اولیه و صادرات به کشورهای همسایه، به توسعه تولیدات خود توجه کرده‌اند که این موضوع شامل استفاده از شبکه‌های حمل‌ونقل بین‌کشوری مانند راه‌آهن برای تسهیل حمل‌ونقل زمینی می‌شود.
این کارشناس افزود: در این کشورها، مسئولیت اجتماعی به عنوان یک موضوع مهم مطرح است، اما نیاز به جزئیات بیشتری دارد. سرمایه‌گذاران خارجی در کشورهای مانند عمان، امارات و عربستان سعودی به مسئولیت اجتماعی احترام می‌گذارند، زیرا عدم رعایت آن می‌تواند منجر به کاهش تمایل به سرمایه‌گذاری شود.
این تحلیلگر بین‌المللی گفت: بسیاری از کشورها در این منطقه، قوانینی دارند که به شرکت‌هایی که مسئولیت اجتماعی را انجام می‌دهند، معافیت‌های مالیاتی اعطاء می‌کنند و این موضوع باعث می‌شود که شرکت‌های بزرگ مانند؛ "جیندال شدید در عمان" و "الطوارقی در عربستان" از مسئولیت اجتماعی به عنوان ابزاری برای بهره‌برداری از این مزایا استفاده کنند.
وی ادامه داد: در این منطقه، سرمایه‌گذاری بومی به اندازه کافی وجود ندارد و بیشتر سرمایه‌گذاران خارجی به دنبال رعایت مسئولیت اجتماعی هستند تا از مزایای آن بهره‌مند شوند.
فناوری نوین؛ ابزاری برای مواجهه با بحران‌ها
جعفری طهرانی، نقش فناوری‌های نوین در کشور را به دلیل محدودیت‌های تحریمی و عدم دسترسی به تکنولوژی‌های روز را چالش دیگر این حوزه عنوان کرد و گفت: این شرایط باعث می‌شود که استفاده از تکنولوژی‌های سخت‌افزاری جدید دشوار باشد. در عوض، فناوری‌های نرم‌افزاری به دلیل عدم نیاز به واردات ماشین‌آلات سنگین، به عنوان یک مزیت تلقی می‌شوند. با این حال، بهبود وضعیت اقتصادی کشور ضروری است تا سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های نوین و بازدهی مضاعف از این سرمایه‌گذاری‌ها محقق شود.
وی برای موفقیت بنگاه‌ها، رسیدن به سوددهی را از طریق فروش داخلی و صادرات ضروری دانست و افزود: در این راستا، زنجیره ارزش فولاد و توجه به صادرات و بازدهی آن اهمیت ویژه‌ای دارد. شرایط اقتصادی کنونی کشور سخت و چالش‌برانگیز است و تمرکز بر بازاریابی و حفظ بازارهای جدید و صادرات باید در اولویت قرار گیرد.
جعفری طهرانی در تقسیم‌بندی ابزارهای توسعه شرکت‌ها، تولید را به عنوان یک ابزار کلیدی شناخت و گفت: باید با استفاده از تکنولوژی روز، بازاریابی و صادرات، تقویت شود چرا که در عرصه بین‌المللی، رقابت‌های شدیدی در زمینه تولید فولاد وجود دارد و کشورهایی مانند چین، روسیه و هند در این زمینه فعال هستند. به همین دلیل، نیاز به تفکیک وظایف در زمینه بازاریابی و صادرات احساس می‌شود و مدیران باید به صورت تخصصی‌تر به این امور پرداخته و از نیروهای متخصص برای هر بخش استفاده کنند.
جایگاه «میدکو» در بازار صادراتی
وی در پایان افزود: در بازار صادراتی محصولات شرکت میدکو به طور خاص گندله و همچنین آهن اسفنجی شناخته شده است. محصولات فولادی نیز به همین ترتیب، بازار خاص خود را دارند. اینکه جایگاه شرکت در منطقه به چه صورتی است، نیاز به بررسی دقیقی دارد. با این حال، می‌توان گفت محصولات تولیدی مجموعه میدکو جزو محصولات باکیفیت محسوب می‌شوند. به عنوان مثال؛ برخی تولیدکنندگان گندله به علت کیفیت پایین سنگ آهن یا کنسانتره‌ای که به عنوان خوراک اولیه استفاده می‌کنند، گندله با کیفیت مناسب تولید نمی‌کنند. اما در مورد میدکو، این مورد کمتر مشاهده می‌شود. در رابطه با آهن اسفنجی نیز این مشکل کمتر وجود دارد. در مورد فولاد نیز، کیفیت بالایی دارند.
گفتی است؛ مدیریت «شرکت مادر تخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه» (میدکو)، با تمسک به نقشه‌ی راه بلندمدت در قبال بازتعریف «مسئولیت‌های اجتماعی» اولویت این وظیفه‌ی خطیر را برخلاف بسیاری از رقبای خود در اشتغالزایی و حفظ محیط زیست قرار داده است.
بنگاه‌های اقتصادی از طریق عمل به مسئولیت اجتماعی نشان می‌دهند که به‌جای تمرکز صرف بر سودآوری، به تأثیرات اجتماعی و زیست‌محیطی فعالیت‌های خود نیز اهمیت می‌دهند و به توسعه پایدار جامعه و کشور کمک می‌کنند. این اقدامات شامل اجرای پروژه‌های زیست‌محیطی، حمایت از برنامه‌های آموزشی و بهداشتی، ترویج فرهنگ‌های محلی، و ایجاد شغل‌های پایدار و با ثبات هستند.
با این رویکرد، بنگاه‌ها نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد، حفاظت از محیط زیست و ارتقاء رفاه عمومی ایفاء می‌کنند و به شکل‌گیری جامعه‌ای پایدار و متعهد به ارزش‌های اجتماعی کمک می‌کنند، اما چنین رویکردی، نگاه غالب نیست!
بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی اهمیت مسئولیت‌های اجتماعی را نادیده گرفته و کمتر به آن پرداخته‌اند. تمرکز بر سودآوری کوتاه‌مدت باعث می‌شود که این شرکت‌ها مسئولیت‌های اجتماعی را به عنوان «هزینه‌ی اضافی» ببینند و مانع از سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های بلندمدت و پایدار شود. فشارهای اقتصادی نیز باعث می‌شود که شرکت‌ها تمام تمرکز خود را بر بقا و رشد مالی قرار دهند. همچنین، نبود قوانین و مقررات مشخص برای تشویق شرکت‌ها به انجام مسئولیت‌های اجتماعی و عدم حمایت دولتی از دیگر عوامل این موضوع قلمداد می‌شود.
از طرفی، رقابت شدید در بازارها نیز موجب می‌شود که شرکت‌ها نتوانند منابع خود را به فعالیت‌های اجتماعی اختصاص دهند. وقتی یک بنگاه اقتصادی وارد عرصه‌ی مسئولیت‌پذیری اجتماعی می‌شود، نشان‌دهنده درک عمیق و مسئولیت‌پذیری بالای آن مجموعه است. چنین بنگاهی نه تنها این مسئولیت‌ها را به عنوان هزینه‌ای اضافی نمی‌بیند، بلکه آن‌ها را به عنوان وظایف انسانی و اجتماعی خود می‌پذیرد. مثلاً یک شرکت معدنی که به جای تمرکز بر استخراج صرف، به توسعه پایدار و حفظ محیط زیست می‌پردازد، نشان‌دهنده این است که به تأثیرات بلندمدت فعالیت‌های خود بر جامعه و محیط زیست اهمیت می‌دهد.
این شرکت‌ها با برنامه‌ریزی‌های دقیق و کارشناسی شده، به ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار و بهبود کیفیت زندگی افراد جامعه کمک می‌کنند و برخلاف بسیاری از شرکت‌های دیگر، مسیر سخت “پذیرش مسئولیت اجتماعی” را با عزم و اراده‌ای قوی طی می‌کنند. چنین بنگاه‌هایی حتی در شرایط اقتصادی سخت نیز به تعهدات اجتماعی و زیست‌محیطی خود پایبند می‌مانند و به‌عنوان الگوهایی موفق در جامعه معرفی می‌شوند.
“میدکو” نمونه‌ی موفقی است که توانسته است، در خصوص مسئولیت‌های اجتماعی گوی سبقت را از سایر رقبا برباید. البته این موضوع صرفا یک ادعا نیست! شرکت میدکو با دریافت تندیس زرین جایزه مسئولیت اجتماعی مدیریت، بالاترین سطح این جایزه را به دست آورد. میدکو با تعهد به مسئولیت‌های اجتماعی خود، به بهبود کیفیت زندگی افراد جامعه از طریق ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار و حفاظت از محیط زیست پرداخته است. این شرکت با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و رویکردهای پایدار، توانسته است به عنوان یکی از پیشروان صنعت معدنی کشور معرفی شود.
میدکو؛ الگویی برای اشتغال و مسئولیت‌پذیری
یکی از مصادیق مهم مسئولیت اجتماعیِ بنگاه‌هایِ اقتصادی، “اشتغالزایی” است. این اقدام نه‌تنها به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک می‌کند، بلکه به کاهش بیکاری، افزایش امنیت شغلی و توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی نیز منجر می‌شود. ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار یکی از راه‌های اصلی بنگاه‌های اقتصادی برای نشان دادن تعهد خود به جامعه و توسعه آن است.
هلدینگ میدکو در زمینه “اشتغالزایی، به مثابه پذیرش یک مسئولیت اجتماعی” بسیار موفق بوده است. طبق آمار موجود، شرکت میدکو تا تیرماه ۱۴۰۲ توانسته است به رقم ۲۳ هزار اشتغال مستقیم و غیر مستقیم دست یابد. این موفقیت نشان‌دهنده تعهد بالای این هلدینگ معدنی، به ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار و تأثیر مثبت بر بازار کار و اقتصاد کشور است.
میدکو با اجرای پروژه‌های متنوع صنعتی و معدنی و بهره‌وری بهینه از منابع ملی، توانسته است نقش کلیدی در کاهش بیکاری و بهبود کیفیت زندگی افراد جامعه ایفا کند و به یکی از نمونه‌های برتر در پذیرش مسئولیت‌های اجتماعی تبدیل شود.
علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی، میدکو تلاش کرده است با تأمین آموزش‌های لازم و فراهم آوردن شرایط کاری مناسب، کیفیت زندگی کارکنان خود را ارتقاء دهد. این شرکت با ایجاد محیطی مثبت و حمایت از پیشرفت حرفه‌ای، به جذب و نگهداشت نیروی کار ماهر و کارآمد کمک کرده است. به همین ترتیب، میدکو نقش برجسته‌ای در تحکیم اقتصاد محلی و ملی ایفا کرده و توانسته است به عنوان الگویی برای سایر بنگاه‌های اقتصادی عمل کند.
در همین راستا باید گفت، شرکت میدکو با ایجاد بیش از ۲۳ هزار شغل پایدار به‌عنوان نمونه‌ای موفق در پذیرش مسئولیت‌های اجتماعی شناخته می‌شود. این شرکت با تمرکز بر ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار و بهبود کیفیت زندگی افراد جامعه، نقش کلیدی در کاهش بیکاری و توسعه اقتصادی ایفا کرده است و به تعهدات اجتماعی خود پایبند بوده است.