به گزارش نجوا خبر، ایران بیش از آنکه قربانی تغییرات اقلیمی باشد، اسیر سالها تصمیمگیری غلط در کشاورزی، صنعت و مدیریت منابع آب است. مصرف ۸۰ درصدی آب در کشاورزی سنتی، جانمایی اشتباه صنایع آببر و نبود برنامه ملی برای بازچرخانی آب، کشور را در مسیر کمآبی شدید قرار داده است. اصلاح الگوها، فناوریهای نو و آمایش سرزمینی میتواند مسیر آینده را تغییر دهد. سایه سنگین تصمیمات اشتباه بر منابع آبی گرچه تغییرات اقلیمی نقش غیرقابل انکاری در تشدید خشکسالی دارد، اما بخش بزرگی از بحران امروز ایران محصول سالها تصمیمات غیرکارشناسی است. بیتوجهی به ظرفیت اقلیمی مناطق، توسعه صنعتی نامتوازن و مصرف بیمحابای آب، تصویر امروز را رقم زده است.
کشاورزی سنتی؛ بزرگترین مصرفکننده و کمبازدهترین بخش در ایران بیش از ۸۰ درصد آب به بخش کشاورزی میرسد؛ بخشی که هنوز با روشهایی بسیار قدیمی آبیاری میشود. در حالیکه جهان به سمت آبیاری تحت فشار، سنسورهای هوشمند و مدیریت هوشمند مزرعه حرکت کرده، بخش بزرگی از کشاورزی کشور همچنان بر مبنای جریان آزاد و هدررفت گسترده بنا شده است. قیمت ناچیز آب نیز انگیزهای برای بهبود بهرهوری ایجاد نکرده است.
صنایع آببر در دل کویر؛ اشتباهی که هنوز ادامه دارد بخشی از بحران به جانمایی غلط کارخانهها، فولاد و نیروگاهها در مناطق کمآب بازمیگردد. این صنایع که باید در کنار منابع آبی یا سواحل مستقر میشدند، به دلیل تصمیمگیریهای غیرکارشناسی در قلب کویر ساخته شدند. این انتخابها نه تنها سفرههای زیرزمینی را تهی کرد، بلکه آسیبهای زیستمحیطی جدی بر جای گذاشت. بحران آب در تهران به مرحله حساس رسید؛ هشدار رسمی درباره احتمال محدودیتهای گسترده نبود برنامه ملی آب؛ حلقه مفقوده سیاستگذاری ایران در طول دههها، فاقد یک نقشه جامع آب بوده است. از بازچرخانی و تصفیه فاضلاب گرفته تا مدیریت حقآبهها، همه چیز به شکل واکنشی و کوتاهمدت پیش رفته است. فرصتهای بزرگی مانند پروژههای انتقال آب، ایجاد دریاچههای مصنوعی یا توسعه فناوریهای بازیافت آب، سالها در حد طرح باقی ماندهاند.
آینده تهران؛ ظرفیت وجود دارد اما مدیریت تعیینکننده است تهران با وجود پنج سد بزرگ، امکان تأمین آب خود را دارد اما توسعه بیرویه شهری و استقرار صنایع آببر فشار زیادی بر منابع وارد کرده است. با اجرای آمایش سرزمینی، انتقال صنایع و کنترل جمعیت، حتی مهاجرت معکوس نیز قابل تحقق است.
راه نجات؛ فناوری نوین و مدیریت شجاعانه جهان امروز راهکارهای زیادی برای کاهش مصرف آب ارائه داده است؛ از کشاورزی دقیق و کممصرف گرفته تا بازچرخانی فاضلاب و استفاده مجدد از آب صنعتی. ایران تنها در صورتی از بحران عبور میکند که مدیریت مبتنی بر علم جایگزین تصمیمات سیاسی و سفارشی شود.