مذاکرات رفع تحریمها در وین پس از ماهها گفتوگوهای فشرده به مرحلهای رسیده که اگر طرف غربی به جای صرف انرژی بر موضوعات انحرافی، درخصوص حل چند مسئله مهم باقیمانده اراده به خرج داده و تصمیمگیری کند، به سرعت میتوان ظرف چند روز به توافق نهایی دست پیدا کرد.
به گزارش نجواخبر، هیئت جمهوری اسلامی ایران تاکنون با واقعبینی در مذاکرات حاضر شده و برای رسیدن به یک توافق پایدار و قابل اتکا آمادگی دارد. هرچند غرب برای فرار از تصمیمگیری سیاسی به مقصر جلوهدادن ایران متوسل شده اما واقعیت این است که زمان نشان دادن اراده طرف مقابل برای توافق فرارسیده است.
با وجود رد و بدل طرحها و ایدههای مختلف در این مدت، اخیرا جوزپ بورل رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده مذاکرات طرحی را به طرف ایرانی و آمریکایی ارائه کرده است که به نظر هر دو طرف تا حدی با آن موافق بودهاند.
بورل در این پیش نویس از طرفهای شرکت کننده در مذاکرات خواسته است که این پیشنویس را قبول کنند تا مانع بروز «بحران خطرناک» شوند.
وی در مقالهای که در فایننشال تایمز منتشر شد، نوشت که این پیش نویس «ایده آل نیست» اما این بهترین ایده و طرح ممکن است.
ایران به طور کلی مخالفتهایی با طرح مذکور اعلام کرده است، اما به طور رسمی تاکنون با آن مخالفت نکرده است و حتی مذاکرات در سطح معاونان وزیران خارجه را نیز پذیرفت. در عین حال گفته میشود طرح مذکور از نظر ایران در زمینه رفع تحریم ها، دادن ضمانتهای کافی و همچنین اعلان آژانس بینالمللی انرژی اتمی مبنی بر بستن پرونده تضمین های مربوط به اختلافات میان تهران و آژانس نقصهایی دارد.
ایران معتقد است در هر سه زمینه فوق باید اطمینان و تضمین لازم را کسب کند. همان طور که بر اساس برجام قبل از توافق و اجرای آن، نگرانیها و دغدغههایی وجود داشت و طرف های مقابل برای رفع نگرانی ایران اقدام کردند، در این مرحله هم باید قبل از هرگونه توافق موضوعات و ابهامات ایران رفع شود. به عبارتی تا درباره همه چیز توافق نشود درباره هیچ چیز توافق نشده است. از این رو ایران خواستههای فراتر از برجام ندارد و صرفا میخواهد بازگشت به توافق 2015 با اطمینان لازم و در نظر گرفتن همه ابعاد متوازن و متعادل باشد.
مذاکرات میان ایران و 1+4 با حضور معاون هماهنگ کننده مذاکرات از روز پنجشنبه 13 مرداد با دیدار و ملاقاتهای دوجانبه میان هیئتهای ایران و روسیه و ایران و نماینده اتحادیه اروپا آغاز شد.
در روز جمعه اما مذاکرات کارشناسی در سطوح فنی ـ هستهای برگزار شد و دیداری میان رئیس هیئت مذاکره کننده ایران و انریکه مورا معاون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام نشد.
تا این مرحله از مذاکرات هم چنان گفتوگوها میان هیئت مذاکره کننده ایران و آمریکا با هماهنگی و واسطه گری نماینده اتحادیه اروپا برگزار شده است. هنوز از حضور نمایندگان سه کشور اروپایی و چین در مذاکرات خبری منتشر نشده است و صرفا نماینده روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی دیداری دو جانبه با انریکه مورا و علی باقری به طور جداگانه داشته است.
نکته حایز اهمیت در روز دوم مذاکرات در وین حضور کارشناسان هستهای و فنی ایران و اتحادیه اروپا در هتل کوبورگ بوده است. ایران تاکید دارد همان طور که در توافق 2015 اتفاق افتاد باید همزمان پرونده موضوعات باقی مانده پادمانی میان ایران و آژانس بسته شود.
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در آخرین اظهاراتش درباره موضوعات پادمانی و فنی باقی مانده میان ایران و آژانس اعلام کرد: در مباحث فنی گفتوگو صورت گرفته است و یک سری مباحث تکمیلی وجود دارد که مهمترین آن همین بحث اسناد و مکان های ادعایی است که مجددا مانند دوره قبل که بسته شده بود باید با همان ترکیب و با همان شرایط بسته شود. باز ماندن این موارد به معنای تکرار حرکت مخرب آنها (غرب) است.
وی گفت: پایان دادن به این ادعاها به معنای داشتن یک اراده مثبت است، پس باید بهانههای واهی را کنار بگذارند و بیش از این به حقوق حقه مردم ایران لطمه نزنند.
دولت آمریکا به عنوان بانی وضع موجود در برجام، نسبت به بازگشت به توافق و اجرای تعهداتش سرباز زد و متأسفانه در یک سال و نیم اخیر هم برای اینکه نشان دهد نمیخواهد رویکرد رئیسجمهور قبلی این کشور را که شدیدا منتقد آن بود، ادامه دهد، تلاش قابل قبولی نداشته است بالعکس بر ادامه روند قبلی و تمدید فشار و تهدید اصرار داشته است و سعی دارد ایران را مقصر شرایط فعلی و عدم توافق برای بازگشت به برجام معرفی کند. این در حالی که افکار عمومی و کارشناسان بی طرف به خوبی میدانند مقصر شرایط فعلی کیست.
ایران بارها بر این موضوع خود پافشاری کرده است که با توجه به تجربه مخرب و یک طرفه خروج آمریکا از برجام، برای بازگشت به توافق باید اطمینان و تضمین کافی را از طرف آمریکایی به لحاظ حقوقی و سیاسی دریافت کند در غیر این صورت بازگشت به برجام توجیه سیاسی و اقتصادی برای ایران ندارد.
و اما روسیه؛ نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی واقع در وین در توییتی از خبرنگار بی بی سی خواست تا از انتشار داستانهای غلط در رابطه با نقش روسیه در مذاکرات هستهای پرهیز کند.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی واقع در وین روز جمعه در توییتی در پاسخ به خبرنگار بی بی سی که عکس اولیانوف و انریکه مورا را منتشر کرده بود و میگفت "این عکس من را یاد داستانی قدیمی میاندازد. آقای اولیانوف آیا روسیه میخواهد بار دیگر در مسیر کارها سنگ بیاندازد؟" نوشت: این نه تنها خوب نیست بلکه شرمآور است که خبرنگار دانایی همانند شما داستانهای غلط درخصوص نقش روسیه در مذاکرات وین بر سر برجام را نشر داده و آنها را تکرار کند. اشخاص حرفهای باید از برداشتهای اشتباهی که منجر به گمراه کردن دنبالکنندگانشان میشود، خودداری کنند.
در همین حال محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور در توییتی نوشت: در تمامی گفتوگوهای تلفنی آیتالله رئیسی با روسای جمهور فرانسه، روسیه و چین، موضع قاطع ایشان این بود که فقط زمانی که ادعاهای پادمانی حلوفصل و بسته شود توافق نهایی قابل دست یافتن است.
همین مسئله از سوی ترئویکای اروپا نیز مطرح شد از سوی دیگر بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور اروپایی عضو برجام، روز جمعه ۱۴ مرداد با صدور بیانیهای مشترک بار دیگر از ایران بار خواستند تا «خواستههای غیرواقعی» و «فرابرجامی» خود از جمله مسائل نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کنار بگذارد و اکنون تصمیم نهایی را بگیرد.
مذاکرات رفع تحریمها علیه ایران پس از نزدیک به پنج ماه وقفه، روز پنجشنبه ۱۳ مرداد ماه در وین اتریش بار دیگر از سر گرفته شد.