طبق فرمول سازمان بهداشت جهانی اگر مردم بخواهند حداقل خدمات درمانی را دریافت کنند باید سه پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت داشته باشیم اما در حال حاضر این عدد در ایران تقریبا نصف است یعنی اگر جمعیت پرستاری ایران دو برابر شود تازه مردم کف خدمات پرستاری را دریافت می‌کنند.
به گزارش خبرنگار نجوا خبر؛ به گفته عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت ۲۵ هزار مجوز استخدامی برای وزارت بهداشت پیگیری شده که از این تعداد ۵۰ درصد سهم گروه پرستاری است و براساس آزمونی که در تیرماه برگزار می‌شود ۸۸۸۰ نفر پرستار مستقیم در بخش درمان، ۳۵۰۰ نفر در اورژانس‌های پیش بیمارستانی و ۲۷۰ نفر همکار بهیار در این دوره بعد از سال‌ها استخدام خواهند شد.
براساس شاخص‌های سازمان جهانی بهداشت به ازای هر هزار نفر سه پرستار باید باشد این در حالی است که در ایران براساس اعلام معاون پرستاری وزارت بهداشت، در حال حاضر میانگین کشوری پرستار به تخت ۰.۹۵ است که در برخی مناطق این عدد بسیار پایین‌تر و از ۰.۶ تا ۱.۲ متغیر است؛ استاندارد ما ۱.۸ است که فاصله قابل توجهی با وضعیتِ موجود دارد؛ براساس این معیار، نزدیک به ۷۰ هزار نفر کمبود نیروی پرستاری در تمام بخش‌ها وجود دارد تا به عدد استاندارد مورد نیاز برسیم. این درحالی است که فعالان این حوزه معتقدند برای اینکه کف خدمات سلامت به مردم ارائه شود به حداقل دو برابر نیروهای پرستاری که امروز در وزارت بهداشت در حال فعالیت هستند نیاز داریم.
محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار در گفت‌وگو با نجواخبر درباره استخدام پرستاران در وزارت بهداشت گفت: با توجه به شاخص‌های مختلفی که وجود دارد از جمله تعداد پرستار به تخت، تعداد پرستار به جمعیت، کل این عددی که قرار است استخدام شوند قطره‌ای است در دریا. ؛اگر با هر کدام از این شاخص‌ها میزان جمعیت پرستار را محاسبه کنیم متوجه خواهیم شد که در حال حاضر ما حداقل ۱۰۰ هزار پرستار نیاز داریم. به تدریج طی سالیان گذشته خروجی‌های پرستاری رفته‌اند و به میزان آن ورودی نداشته‌ایم.
وی با اشاره به افزایش تخت‌های بیمارستانی در سال‌های مختلف ادامه داد: هرساله جزء افتخارات دولت‌های مختلف است که به تخت‌های بیمارستانی اضافه می‌کنند اما لازمه اضافه شدن هر تخت بیمارستانی، افزایش نیروست. یعنی اگر ۱۰ هزار تخت اضافه شده است باید ۲۰ هزار نیرو هم اضافه شود. اما آخرین آزمون استخدامی که وزارت بهداشت برگزار کرده است، ۲۴ بهمن سال ۱۳۹۹ بوده است. یعنی در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ آزمون استخدامی برگزار نشده است؛ همین دو سال را اگر در نظر بگیریم در هر سال تعدادی از پرستاران بازنشسته شده‌اند، تعدادی مهاجرت کرده‌اند، برخی از پرستاران ترک شغل کرده‌اند، بعد از کرونا برخی از پرستاران دچار مشکلات جسمی و روانی شده و از چرخه فعالیت خارج شده‌اند یعنی در همین دوساله حدود ۱۰ الی ۱۵ هزار نفر از چرخه فعالیت خارج شده‌اند، بنابراین ما همچنان با کمبود تعداد زیادی پرستار مواجه هستیم.
دبیرکل خانه پرستار با بیان اینکه در حال حاضر کادر پرستاری ما در مجموع شامل ۲۱۰ هزار نفر است که در وزارت بهداشت، نیروهای مسلح و… مشغول فعالیت هستند، گفت: میزان پرستار به تخت به طور متوسط ۱.۱ دهم است که براین اساس باید میزان پرستاران دوبرابر شود یعنی اگر بخواهیم به استاندارد برسیم ۱۵۰ هزار نفر باید استخدام شوند. این تعدادی را که برای استخدام اعلام کرده‌اند عددی نیست که بخواهیم در رابطه با آن بحث کنیم.
وی با تاکید براینکه مشکل ما کلی است و سلامت از حقوق اولیه مردم است، گفت: زمانی که نیروی لازم را نداشته باشیم طبیعتا مردم نمی‌توانند خدمات مناسب درمانیِ را دریافت کنند. طبق فرمول سازمان بهداشت جهانی اگر مردم بخواهند حداقل خدمات را دریافت کنند باید سه پرستار به ازار هر هزار نفر جمعیت داشته باشیم. اما در حال حاضر این عدد برای ما تقریباً نصف است یعنی اگر جمعیت پرستاری ایران دو برابر این شود تازه مردم کف خدمات پرستاری را دریافت می‌کنند. براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، اگر تعداد پرستار کمتر باشد به هر میزان که کمبود داریم، به همان نسبت مرگ و میر بالا می‌رود. یعنی تعداد نیروی پرستاری به صورت مستقیم با جان مردم سر و کار دارد. ما با این شرایط یک دوم حداقل استانداردهای جهانی پرستار داریم.
شریفی مقدم در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره وضعیت معیشتی پرستاران گفت: در حال حاضر در وزارت بهداشت، پرستاران ۱۲ نوع رابطه استخدامی با وزارتخانه دارند. سیستم استثماری نظام سلامت به سمتی می‌رود که با کمترین پرداخت بیشترین بهره‌کشی را داشته باشد به همین دلیل تعداد استخدام رسمی زیاد نیست. نیروی شرکتی امنیت شغلی کمتری دارد. سه سال در ایام کرونا قراردادِ پرستاران را ۸۹ روز، ۸۹ روز تمدید کردند و این پرستاران با حداقل حقوق هم قانع هستند. در وزارت بهداشت نزدیک به ۴۰ درصد نیروی پرستاری شرکتی است و حداقل حقوقِ قانون کار را دریافت می‌کند.
وی با اشاره به استخدام پرستاران گفت: پرستارانی که قرار است استخدام شوند به صورت رسمی استخدام می‌شوند البته دریافتی این پرستاران هم بالا نیست. متأسفانه پرستاران برای تأمین معیشت مجبور به کار در شیفت‌های متعدد هستند و این کار زیاد، باعث خستگی پرستار می‌شود. در آمریکا تحقیقی صورت گرفته که اگر دو ساعت بر ساعت کار پرستاران در آنجا اضافه شود ۱۴ درصد خطای آن‌ها افزایش پیدا کرده است. حال برای پرستار ما که ۳۶ ساعت بدون استراحت در چند جا کار می‌کند خطا اجتناب ناپذیر است.
دبیرکل خانه پرستار با اشاره تبعیض کارانه‌ی پرداختی به پزشکان و پرستاران گفت: یکی از مشکلات نظام سلامت ما این است که پول کم نیست اما پول برای یک گروه خاص وجود دارد و این تبعیض است که پرستاران را رنج می‌دهد.
خبرنگار: زهرا اینانلو شویکلو