رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن از تلاش برای حفاظت گونه در حال انقراض یوزپلنگ ایرانی در این شهرستان که در غرب خراسان رضوی واقع شده، خبر داد.
به گزارش نجوا خبر، مهدی جمعه‌پور از یوزپلنگ به عنوان نماد تنوع زیستی این شهرستان نام برد و افزود: تاکنون در خراسان رضوی یوزپلنگ آسیایی در شهرستان بردسکن مشاهده، ثبت و مستند شده است.
وی با بیان اینکه یوزپلنگ آسیایی یکی از گونه‌های ارزشمند در معرض خطر شدید انقراض قرار دارد، اظهار کرد: متأسفانه آمار دقیقی از تعداد یوزپلنگ در این شهرستان در اختیار نیست و امیدواریم که بتوانیم با برنامه‌ریزی‌های به عمل آمده تعداد این گونه را ثبت کنیم.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۹۲ تصاویری از حضور یک قلاده یوزپلنگ آسیایی در منطقه حفاظت شده درونه واقع در ۷۰ کیلومتری غرب بردسکن ثبت و مستندسازی شده است. همچنین گزارش‌های متعددی مبنی بر مشاهده یوزپلنگ آسیایی توسط جوامع محلی گزارش شده است.
وی افزایش گشت و کنترل و حضور مأموران در مناطق مستعد حضور گونه یوزپلنگ آسیایی را از مهم‌ترین اقدامات لازم در حفاظت از این گونه جانوری دانست و گفت: براساس مستندات موجود در منطقه حفاظت شده درونه و پناهگاه حیات وحش دشت لاغری شهرستان بردسکن که تقریبا متصل به مجموعه توران است، دارای جمعیت یوزپلنگ آسیایی هستم.
جمعه‌پور افزود: با بررسی گزارش‌های موجود یوزپلنگ آسیایی به دفعات در زیستگاه‌های شهرستان بردسکن مشاهده و گاها تصویربرداری نیز شده است؛ از این رو مطالعه و بررسی مناطق بیابانی غرب استان که در مجاورت با پارک ملی توران قرار دارند، از اهمیت خاصی برخوردار است.
وی ادامه داد: به دلیل مشاهدات یوزپلنگ در زیستگاه‌های مجاور جاده و در حوزه استان سمنان و خراسان رضوی و با توجه به ارزش بالای زیستی و اهمیت اینگونه به عنوان یک گونه چتر، طی چند روز گذشته مدیر کل محیط زیست خراسان رضوی به این شهرستان سفر داشته‌اند.
جمعه‌پور از استقرار تیم‌های محیط‌بانی برای پایش مناطق و پایش‌های نظارتی و حفاظتی مشترک بین ۲ استان خراسان رضوی و سمنان خبر داد و در خصوص سوابق حضور یوزپلنگ در شهرستان بردسکن گفت: طبق سوابق موجود در سال ۱۳۵۹ اولین مشاهده یوزپلنگ در شهرستان بردسکن ثبت شده است.
وی عنوان کرد: با توجه به مشاهده یوزپلنگ در منطقه درونه این منطقه به طور شبانه‌روزی توسط محیط‌بانان رصد و پایش می‌شود.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن خاطرنشان کرد: برای حفاظت از این گونه ارزشمند و در حال انقراض اقداماتی در دستور کار قرار دارد که از آن جمله می‌توان به آموزش جوامع محلی شامل برگزاری کارگاه‌های آموزشی، توزیع بسته‌های زیست‌محیطی، آموزش چهره به چهره دامداران و ارتباط مستمر با دهیاران و اعضاء شورای اسلامی روستاهای مناطق مورد نظر و حضور مأموران در منطقه و افزایش گشت و کنترل اشاره کرد.
وی تصریح کرد: بردسکن با دارا بودن ۲ منطقه حفاظت شده درونه و پناهگاه حیات وحش دشت لاغری از مناطق چهارگانه تحت مدیریت و ثبت گونه‌های در معرض خطر انقراض است.
جمعه‌پور وسعت مناطق تحت مدیریت شهرستان و وسعت مناطق آزاد و پیشنهادی شهرستان را نیز حداقل ۲۰۰ هزار هکتار اعلام کرد و افزود: در سال ۱۳۹۲ یکی از دامداران منطقه گزارشی مبنی بر حمله یوزپلنگ به دام‌های‌شان در مرکز منطقه حفاظت شده درونه به اداره حفاظت محیط زیست بردسکن می‌دهد. از این رو مأموران مستقر در محیط‌بانی درونه سریعا به محل عزیمت کرده و موفق به تصویربرداری از یک قلاده یوزپلنگ ایرانی در آن محل می‌شوند. این تصویربرداری اولین ثبت تصویر از یوزپلنگ ایرانی در استان خراسان رضوی و منطقه حفاظت شده درونه بعد از سال ۵۹ بوده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن یادآور شد: بیشترین مشاهدات مربوط به یوز ایرانی در استان خراسان طی سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۷۱ توسط محیط‌بانان مستقر در محیط‌بانی درونه ثبت شده است.
وی تاکید کرد: آموزش جوامع محلی نسبت به جایگاه یوزپلنگ آسیایی و نحوه مواجهه با آن و نیز حمایت از آن در برابر شکارچیان محور اصلی حفاظت از این گونه ارزشمند در شهرستان به شمار می‌رود.
خشک شدن بسیاری از چشمه‌ها به دلیل تداوم خشکسالی
جمعه‌پور در ادامه به اقدامات انجام شده در خصوص تأمین آب وحوش در مناطق حفاظت شده درونه و پناهگاه حیات وحش دشت لاغری اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه در آبشخورهای سیمانی مقدار زیادی آب از طریق تبخیر و نفوذ هدر می‌رود و این معضل خالی شدن سریع منبع آبی و نیاز به آب‌رسانی به دفعات زیاد را به دنبال داشته، به همین دلیل با هدف مرتفع کردن این مشکل و از طرفی کاهش هزینه‌های آب‌رسانی اقدام به تهیه و نصب آبشخورهای پیش‌ساخته با استفاده از بشکه‌های مستعمل و جایگزین کردن آن با آبشخورهای سیمانی شد.
وی تصریح کرد: تداوم خشکسالی در مناطق و بالا رفتن شدید درجه حرارت در تابستان موجب خشک شدن بسیاری از چشمه‌ها شده است؛ به طوری که بسیاری از مناطقی که قبلا با وجود چشمه و منابع آب طبیعی نیازی به احداث آب‌انبار نداشت. در حال حاضر منابع آب برای استفاده وحوش در آن مناطق به شدت کاهش یافته که با انجام گشت‌های مستمر توسط مأموران، مناطق بحرانی شناسایی و نصب منبع آبی برای تأمین آب وحوش در دستور کار این اداره قرار گرفت.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن ادامه داد: فاصله زیاد پناهگاه حیات وحش دشت لاغری از مرکز شهرستان، گرمای شدید هوا، وجود گرد و خاک شدید و شن‌های روان و همچنین تردد شتر و استفاده از آب آبشخورها توسط آن‌ها در این منطقه باعث شد منابع آب در این منطقه خیلی زود خالی شده و نیاز به آب‌رسانی مجدد در بازه زمانی کوتاه در اولویت قرار گیرد. این موضوع هزینه استهلاک، سوخت و نیرو را به شدت بالا برده بود.
وی اظهار کرد: در راستای رفع این مشکل مأموران این اداره با در نظر گرفتن موارد فوق و با هدف کاهش هزینه‌های جاری سازمان و جلوگیری از اسراف، در یک طرح ابتکاری اقدام به احداث آبشخورهایی با استفاده از لاستیک‌های مستعمل لودر و تراکتور نمودند؛ به طوری که با احداث این آبشخورها نفوذ آب و تبخیر به حداقل ممکن رسید.
جمعه‌پور گفت: با احداث این آبشخورها منابع آبی که در سالیان گذشته سه الی چهار مرحله در طول تابستان احتیاج به آبگیری داشت، اکنون در وضعیتی است که یک مرحله نیاز به آب‌رسانی دارد و حتی برخی از آب‌انبارها از سال قبل دارای مقدار زیادی آب است.
شهرستان بردسکن به لحاظ تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی یکی از ظرفیت‌های ویژه استان و کشور محسوب می‌شود.