سینما در دولت سیزدهم، برخلاف فرافکنیهایی که در ابتدای این دولت صورت گرفت، شاخصهای مطلوبی را تجربه کرد که تنها در یک مورد، حضور بیش از ۳۰ میلیون نفری طی ۲ سال سخت اخیر، قابل اتکاست. نکته امیدبخش آنکه با توجه به افق روشن پیش رو، انتظار فراوانی میرود که وضعیت آماری سینما طی ۲ سال آتی، شرایط بهتری را تجربه کرده و به شاخصهای مطلوبتری برسد.
به گزارش نجواخبر، دولت سیزدهم در یکی از مبهمترین برهههای تاریخ سینمای ایران، عنان این شاخه از فرهنگ را به دست گرفت. افزایش سرسامآور جمعیت بیکار در میان فعالان سینما که از اسفند ۹۸ به دلیل شیوع کرونا کلید خورد، رکود مطلق تولید، بسته شدن بسیاری از سینماها و پردیسهای سینمایی، بدهیهای درونصنفی میان سینماداران با تهیهکنندگان و دفاتر پخش و... تنها گوشهای از مختصات سینمای ایران تا قبل از روی کار آمدن دولت سیزدهم بود.
این مختصات، هیچ چشمانداز روشنی از آینده سینمای ایران را ترسیم نمیکرد و در این بین، اظهارنظرهای غیرکارشناسانه عدهای که تداوم این روند را برای سالیان دراز تخمین میزدند، عمق نگرانی و اضطراب را بیشتر میکرد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، ۲ اتفاق مهم در حوزه سینمای کشور رخ داد: نخست آنکه، با ارائه مشوقهای کارآمدتر، خوراک مناسب و بهینهای به سینماها تزریق شد و در وهله بعدی، سینماها به عنوان اماکنی امن شناخته شدند که با تغییر رنگبندی، مشمول تعطیلی نمیشدند. این رویکرد سبب شد تا اعتماد مردم به سینماها بیشتر شده و روند استقبال، در فاصلهای کوتاه از اجرایی نمودن این ۲ سیاست، رشد مضاعفی را به خود ببیند.
این سیاست، تنها به نفع مردم نبود: سینماهای بسیاری بازگشایی شد، سینماداران و کسانی که در سینما مشغول به کار بودند، بر سر کارهای خود بازگشتند، چرخ اقتصاد سینما چرخید و از صف طویل ۱۸۰ فیلمی که منتظر اکران بودند، کاسته شد.
رویکرد حمایتی از سینما، تنها به همان ماههای نخست استقرار دولت مردمی ختم نشد بلکه این روند، تا به امروز که ۲ سال از عمر دولت میگذرد نیز در تمامی شئون رعایت شده است که در ادامه بر برخی از مهمترین این اقدامات اشاره میشود.
رسیدن به ۳۵۲ سینما و ۷۱۰ سالن
برای سینما در حیات پس از کرونا، بسیار واجب بود که به یک تثبیت جایگاه برسد. این استقرار، نخستین مؤلفه در مسیر بازگشت به دوران پیش از کرونا بود؛ اتفاقی که امروزه، تقریبا اجرایی شده و سینمای ایران هماکنون در نزدیکترین جایگاه در مقایسه با آخرین سال پیش از کرونا قرار دارد. با این توضیح که اولا، ناآرامیهای پائیز سال گذشته، از شتاب این روند کاست و مدتی طول کشید تا سینما بتواند به دوران پیش از ناآرامیها بازگردد و ثانیا، طبق نشانهگذاریها و سیاستها، احتمالا این مهم تا پایان امسال به وقوع خواهد پیوست و سینمای ایران، با رسیدن به شاخصهای دوران پیش از کرونا، حیات جدیدی را آغاز خواهد نمود که این دوران، مقوله صنعتیشدن سینمای ایران را با استانداردهای همسوتری مواجه خواهد ساخت.
در پایان دولت دوازدهم، ۲۷۷ سینما با ۵۴۱ سالن، بسته به روند فعال بودن یا نبودن آنها، در کشور وجود داشت. نشانهگذاری در دولت سیزدهم، رسیدن تعداد سالنهای سینمایی به عدد ۱۰۰۰ بوده است که این آمار، تا پایان تیرماه ۱۴۰۲، به ۳۵۲ سینما و ۷۱۰ سالن رسیده است. طبق اطلاعات اختصاصی رسیده به ایرنا، تا پایان مردادماه نیز ۱۰ سالن دیگر افتتاح خواهد شد و سیاست، طی ۲ سال آتی به گونهای خواهد بود که ماهانه، حداقل ۱۰ سالن سینمایی در کشور افتتاح شود تا در نهایت، تعداد سالنهای سینمایی کشور تا پایان دولت سیزدهم، به عدد ۱۰۰۰ برسد که یک شاخص مطلوب و بهینه در سینمای ملی محسوب میشود.
۱ میلیون و ۲۱۷ هزار سانس با حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان فروش
دولت سیزدهم، تلاش مضاعفی را به ثمر رساند تا وضعیت سینماها، به لحاظ کمی و کیفی، به دوران پیش از کرونا بازگردد. در این مسیر، ۲۸ فیلم در سال ۱۴۰۰ نمایش داده شد که این تعداد فیلم، ۷ میلیون مخاطب داشت. ۳۳۱ هزار سانس برای نمایش این تعداد فیلم در نظر گرفته شد که گیشه آن را به عدد ۱۵۵ میلیارد تومان رساند.
برای سینمای سال ۱۴۰۱، ۴۹ فیلم نمایش داده شد. این تعداد فیلم در ۶۵۴ هزار سانس نمایش داده شد. ۱۴ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر برای تماشای این آثار به سینماها رفتند و گیشه نیز عدد ۴۴۵ میلیارد تومان را به خود دید.
برای سینمای ۱۴۰۲، ۲۱ فیلم نمایش داده شد، ۲۳۲ هزار سانس برای این آثار ترتیب داده شد. ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر تاکنون به سینما رفتند و ۳۶۵ میلیارد تومان نیز عایدی گیشه بود.
در این آمار، به تداوم نمایش فیلم در سال بعد خود نیز توجه شده است و شمار فیلمها، به تناسب سال اکران آنها لحاظ شده اما رقم گیشه، تا زمانی که آثار به روی پرده بودند، مورد نظر قرار گرفته است. همچنین در این آمار، تنها به فیلمهای جریان اصلی اکران توجه شده و به دیگر فیلمها نظیر آثار گروه هنر و تجربه، آثار خارجی یا فیلمهای خاطرهانگیز دهههای گذشته، در نظر گرفته نشده است.
در مجموع، در ۲ سال ابتدایی دولت سیزدهم تا دهه نخست مردادماه ۱۴۰۲، ۹۸ فیلم به روی پرده رفت. برای این تعداد فیلم، ۱ میلیون و ۲۱۷ هزار سانس ترتیب داده شد. ۳۰ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر به سینما رفتند و گیشه نیز ۹۶۵ میلیارد تومان فروخت.
در این زمینه، ذکر یک نکته بسیار مهم است. سینماها در مرداد و شهریور ۱۴۰۱، روزهای پرشکوهی را تجربه کردند که سبب شد تا این ۲ ماه تابستانی که از قضا با محرم و صفر تلاقی پیدا کردند، به یکی از پربارترین ماههای تابستانی یک دهه اخیر سینماها تبدیل شوند. برای تداوم این روند، برنامهریزیهای مدونی صورت گرفت تا اتفاقهای مهمی در پائیز ۱۴۰۱ رقم بخورد که متأسفانه با بروز ناآرامیهای اجتماعی، سینماها در تمام پائیز، یا تعطیل بودند و یا استقبال چندانی از آنها صورت نگرفت. این روند برای ابتدای زمستان ۱۴۰۱ نیز رقم خورد که اگر این ۴ ماه، با چنین ناملایماتی همراه نمیشد، قطعا آمار کنونی سینماها در دولت سیزدهم، شاخصهای بالاتری را تجربه میکرد.
انتظار میرود با توجه به تعدد سالنهای نمایش، بر تعداد سرگروههای سینمایی افزوده شده و درنتیجه، فیلمهای بیشتری در طول سال نمایش داده شود. این روند، به تکثر نسبی مخاطب خواهد انجامید و به همین دلیل، دورنمای روشنی از ۲ سال آتی برای سینمای ایران در انتظار است که طی آن، تعداد مخاطبان و متعاقبا، گیشه سینماها، به رکوردهای مطلوبتری رسیده و سینمای ایران در مسیر صنعتی شدن، استانداردهای بیشتری را به خود ببیند.