دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان با اشاره به مشکلات محیط زیست در استان خوزستان گفت: ما معمولا مسائل را در حوزه خوزستان به صورت تک بعدی نگاه نمیکنیم. خوزستان ملیترین استان کشور است و شرایط موجود آن نیز محصول بی برنامگی سالیان گذشته و سوءمدیریتی است که وجود داشته و استان خوزستان را دچار چنین وضعیتی کرده است.
هژیر کیانی دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان در گفتوگو با خبرنگار نجواخبر درباره مسائل زیست محیطی در استان خوزستان گفت: ما معمولا مسائل را در حوزه خوزستان به صورت تک بعدی نگاه نمیکنیم. خوزستان ملیترین استان کشور است و شرایط موجود آن نیز محصول بی برنامگی سالیان گذشته و سوءمدیریتی است که وجود داشته و استان خوزستان را دچار چنین وضعیت نامناسبی کرده است.
بخش مهمی از امنیت غذایی کشور به خوزستان وابسته است
وی با بیان اینکه بخش مهمی از امنیت غذایی کشور به خوزستان وابسته است، ادامه داد: اگر میخواهیم استان خوزستان در حوزه محیط زیست به عنوان یک جلگه حاصلخیز پایدار بماند، باید برنامه داشته باشیم. این برنامه باید یک برنامه نجاتبخش باشد چراکه ما در وضعیت عادی نیستیم که بخواهیم و بتوانیم با یک یا دو توصیه مشکلات را حل کنیم.
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان گفت: باید همانطور که به منابع خوزستان به صورت ملی نگاه میکنند به مسائل و مشکلات آن نیز به صورت ملی نگاه کنند و با چشمانداز و نقشه راه این مسائل را گام به گام حل کنند.
سد خرسان عملاً خاتمهای برحیات کارون است
کیانی با اشاره به احداث سد خرسان در سرشاخه رود کارون تصریح کرد: یکی از مشکلات اساسی و تهدیدات بزرگ، علاوه بر طرح بهشتآباد سد خرسان ۳ است اگرچه میگویند متوقف است اما عملا در سد خرسان به صورت شبانه روزی کار میشود. این سد که در پایدارترین سرشاخه کارون احداث شده است میتواند عملا خاتمهای بر حیات کارون باشد و قطعا جلگه خوزستان با این کار تهدید میشود و وسعت تالابها کمتر و وسعت شوره زارها در استان و کانونهای ریزگرد بیشتر میشود.
وی با بیان اینکه سدسازان و کسانی که از جریان سدسازی منتفع میشوند به شکل چراغ خاموش این کار را انجام میدهند، گفت: اینها از غفلت نمایندگان ما در مجلس استفاده کرده و کارشان را انجام میدهند و وقتی ۴۰ درصد از کار پیشرفت دارد، میگویند از اعتبارات ملی هزینه شده و توجیهی ندارد که بخواهند این پروژه را متوقف کنند.
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان با تاکید بر اینکه سد خرسان بزرگترین تهدید ما در حوزه محیط زیست خوزستان است، خاطرنشان کرد: احداث این سد امنیت آب خوزستان را از لحاظ شرب و کشاورزی و به طور کلی امنیت آب استان را برهم میزند و ما میتوانیم بگوییم دیگر امنیت آبی نداریم. همچنین سرمایهگذاریهای کلانی که در حوضههای آبی پایین دست مانند کارون ۳، کارون ۴، شهید عباسپور و گتوند انجام شده نیز قطعا متاثر از ساخت این سد میشوند و ظرفیت آبگیری و ظرفیت تولید برق به دلیل کاهش آورده رودخانه کاهش پیدا کرده و به همین میزان میتواند بر کشاورزی اثرگذار باشد و از سوی دیگر به همین اندازه میتواند به توسعه بیابانها و کاهش سطح تالابها کمک میکند و کیفیت و کمیت آب شرب را در بلند مدت تحت تأثیر قرار دهد.
حقابه تالابها پرداخت نمیشود
کیانی تاکید کرد: یکی از مطالبات جدی ما که چندین سال است پیگیر آن هستیم این است که سند امنیت آب خوزستان به عنوان الگویی برای سایر استانها تهیه شود تا از دست درازی به سرشاخه رودخانهها کاسته شود. همچنین یکی دیگر از مطالبات جدی ما به عنوان سازمانهای مردم نهاد در حوزه محیط زیست این است که حقابه تالابها از سوی اداره آب و برق به عنوان متولی پرداخت شود.
وی در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به مشکلات پسماند در استان خوزستان گفت: در حوزه پسماند نیز براساس آنچه که سازمان حفاظت محیط زیست اعلام میکند و آنچه که ما میبینیم متأسفانه در ردههای آخر کشوری هستیم و این هم مسئله بسیار مهمی است. سالها بهانه این بود که اعتبارات کافی برای این کار در اختیار ندارند اما امسال متأسفانه یک خطای بزرگ صورت گرفته, مبلغ قابل توجهی از محل عوارض آلایندگی به شوراها و دهیاریها پرداخت شده درحالیکه میتوانست در راستای اجرای قانون مدیریت پسماند و حل مسئله پسماند که عملا سلامت همه شهروندان را تهدید میکند، هزینه شود اما با توجه به اینکه معمولا رویکرد شوراهای شهرها بیشتر کارهای خیابانی و تبلیغی است، مسئله پسماند همچنان بر جای خود باقی مانده است.
فلرها با بیتفاوتی رها شدهاند
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان با اشاره به مشکلاتی که فلرهای نفتی برای این استان ایجاد کرده گفت: یکی دیگر از مشکلات زیست محیطی ما در این استان بحث فلرهای نفتی است که سالهاست وزارت نفت با مسئولیتگریزی عملا جرم مرتکب میشود و این فلرها با بیتفاوتی رها شدهاند. یک فلر نفتی در نزدیک شهر اهواز بالغ بر ۱۵ هزار متر مکعب آلایندگی با ۲۵۰ نوع ماده سمی وارد آسمان میکند.
کیانی با اشاره به آلودگی کارون گفت: در حوضه کارون نیز بحث آلایندگی کارون را داریم که به شدت تحت تأثیر فاضلابها است و علیرغم وجود شورای تشریفاتی به نام شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون ما عملا در این سالها هیچ خروجی مثبتی ندیدهایم و همچنان کارون ترکیبی از فاضلابهای شهری است که از مقطع شوشتر به بعد تا بهمنشیر ادامه پیدا میکند.
وی همچنین با اشاره به سدهایی که در سرشاخه کارون احداث شده گفت: سدهایی که در سرشاخههای کارون هستند نیز در کیفیت و کمیت آب کارون تأثیرگذار بود و رژیم هیدرولوژیکی رودخانه را تحت تأثیر قرار میدهند و باعث تغییر اکوسیستم شده و همچنین جریانهای پسدهی نمک از سمت خلیج فارس به سمت خرمشهر و آبادان را تقویت میکند و فشار و بارگذاری بیش از حدی که در این سرشاخهها انجام میشود کانونهای رطوبتی و تالابها را تحت تأثیر قرار میدهد در واقع خسارت آنها به نسبت به فوایدی که دارند بیشتر است.
اصلاح کشاورزی باید جایگزین طرحهای انتقال آب شود
وی با اشاره به هدررفت آب در بخش کشاورزی گفت: یکی دیگر از مشکلات که فقط مختص خوزستان نیست این است که براساس آمارهایی که ارائه میدهند حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد آبها در بخش کشاورزی از بین میرود در حالی که اگر با اصلاح الگوی کشت و ساماندهی آبیاری بتوانند این هدر رفت آب را اصلاح کنند، میتوانیم ۱۰ درصد راندمان آب را بالا ببریم و چندین برابر به دارایی آب شربمان اضافه میشود. یعنی عملا طرح انتقال آب بین حوضهای با این کار دیگر توجیهی ندارد اما دولتها به دلیل اینکه برنامهای ندارند طبیعی است که به این سمت نمیروند.
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان همچنین درباره وضعیت آب شرب در استان خوزستان گفت: براساس اعلام مسئولان محلی، ۹۰ درصد آب شرب استان از لحاظ کیفی دارای مشکل است. در بخشهایی نیز هم با افت آب مواجه هستیم و هم با کاهش کیفیت آب. در کلانشهر اهواز کمتر خانهای است که مجبور به خرید آب نباشد یا دستگاه تصفیه استفاده نکند چراکه آب قابل شرب نیست. یا در شهرستان دزپارت که در محاصره دو سد کارون سه و چهار قرار دارد اما عملا ۱۸ سال است که آب آنها جیره بندی است و تحت فشار قرار دارند کیانی تاکید کرد: خوزستان با این مسائل دست به گربیان است و هیچ برنامهای برای رفع این مشکلات نیست چراکه سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین سایر دستگاهها به وظیفه خود عمل نمیکنند.