محمدرضا نیک نژاد گفت: من موافق حذف کنکور و ایجاد سازوکاری کیفی‌تر برای ورود به دانشگاه هستم و اگرچه عزم و اراده برای حذف کنکور وجود دارد اما قدرت‌های درون و بیرون آموزشی تمایلی به این حذف ندارند چراکه حول و حوش آن درآمدها و تعارض منافع گسترده خوابیده است.
به گزارش نجواخبر حدود یکسال پیش اعلام شد که کنکور با قوانین جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار می‌شود. معدل نیز در کنکور تأثیر خواهد داشت؛ تأثیری که در سال اول فقط متوجه پایه دوازدهم است. براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار بود در سال‌های بعد این تأثیر بیشتر شده و معدل نقش بیشتری در کنکور داشته باشد. در واقع این شورا در راستای عدالت آموزشی بر لزوم تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور تاکید داشت.
اما در هفته گذشته مجلس شورای اسلامی طرحی را مصوب کرد که براساس آن قوانین فعلی کنکور تا سال ۱۴۰۶ به تعویق می‌افتد، در حالی که هنوز چند روز از مصوبه مجلس درخصوص برگزاری کنکور نگذشته بود که این مصوبه با مخالفت شورای عالی انقلاب فرهنگی مواجه شد و واکنش‌هایی را به همراه داشت.
اگرچه موافقان این مصوبه مدعی بودند که دست مافیای کنکور را از سرنوشت داوطلبان قطع می‌کند، اما مخالفان معتقدند که پای مافیای معدل و مدارس غیرانتفاعی به سرنوشت دانش‌اموزان باز می‌شود و همچنین مدعی هستند که این مصوبه موجب تشدید فشار مالی بر خانواده‌هاست و افزایش گردش مالی سودجویان حوزه آموزش را تضمین می‌کند؛ از این رو نه تنها در راستای عدالت آموزشی نیست بلکه باعث حذف تدریجی داوطلبان مناطق محروم در دانشگاه‌های دولتی می‌شود. اگرچه مناقشه بر سر نحوه برگزاری کنکور در سال آینده همچنان ادامه دارد و مخالفان و موافقان طرح‌های مختلف برگزاری کنکور ادعاهای خود را مطرح می‌کنند اما تغییر پیایی قوانین کنکور نه تنها به رفع ناعدالتی آموزش کمکی نکرده بلکه به‌طور قطع استرس، نگرانی و سردرگمی بیشتری را متوجه داوطلبان کرده و در سرنوشت دانش‌آموزان اثر گذار است.
محمدرضا نیک نژاد پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار نجوا خبر درباره مصوبه تأثیر معدل در کنکور و تأثیر آن بر عدالت آموزشی که از سوی برخی از مسئولان مطرح می‌شود، گفت: درخصوص عدالت آموزشی و بی‌عدالتی و شکاف آموزشی که در حال حاضر وجود دارد ریشه‌های متفاوتی از جمله اقتصادی، فرهنگی و… قابل طرح است و این موضوع خیلی به شکل و شمایل برگزاری کنکور و روند و فرایند آموزش در ایران ربطی ندارد.
وی ادامه داد: به طور مثال اگر بخواهند فقط معدل دروس اختصاصی را در کنکور در نظر بگیرند یا معدل کل دروس را در نظر بگیرید این موارد هیچ کدام مرتفع کننده بی‌عدالتی نهادینه شده‌ای که در آموزش ما در حال حاضر وجود دارد نیست. عدالت آموزشی ربطی به فرم و شکل برگزاری کنکور ندارد چراکه ریشه بی‌عدالتی در جاهای دیگر است.
این فعال آموزشی با اشاره به اینکه مافیای کنکور به سادگی با تغییر شکل برگزاری کنکور تغییر روش می‌دهد، تصریح کرد: در زمانی که آزمون نمره‌ای در دوره دبستان حذف شد و ارزیابی‌ها توصیفی شد، مافیای بخش آموزش و مؤسسات آموزشی خودشان را با تغییراتی که در حال وقوع بود هماهنگ کردند؛ یعنی اگر ارزیابی از طریق امتحان حذف شد مافیای کتاب‌های آموزشی و کنکور، کتاب‌هایی جدید را تدوین کردند و به دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان القا کردند که برای ارزش‌یابی توصیفی به این کتاب‌ها نیاز دارند و در نهایت بازهم درآمد خود را از این تغییر کسب کردند.
نیک نژاد با تاکید بر اینکه اگر قرار است عدالت آموزشی برقرار شود باید ریشه‌های بی‌عدالتی خشکانده شود، تصریح کرد: در این آشفته بازاری که ایجاد شده است هیچ چیزی اثرگذارتر از بی‌ثباتی بر روی دانش‌آموزانی نیست که خود را آماده می‌کنند تا میوه درخت ۱۲ساله تحصیل خود را بچینند؛ این اخبار متناقض باعث می‌شود دانش‌آموزان به هم بریزند و تمرکز خود را از دست بدهند. تحلیل من این است که ریشه این موضوعات از همان مافیا آب می‌خورد و گرنه چرا باید این اتفاقات بیفتد و درعرض چند روز تصمیمات تغییر کند.
وی با اشاره به طرح تأثیر معدل در کنکور گفت: آموزش و پرورش توانایی این را که امتحانات نهایی شفاف برگزار شود و حق به حقدار برسد، ندارد؛ برگزاری امتحانات نهایی پایه دوازدهم، هم از نظر درون سازمانی و هم از نظر برون سازمانی با اما و اگر همراه است. از نظر درون سازمانی باتوجه به اینکه بودجه مناسب ندارد پشتیبانی خوبی انجام نمی‌شود و از سوی دیگر از طرف برون سازمانی هم مشکلاتی هست مثلاً یکباره سؤالات لو می‌رود و تقلب‌هایی شکل می‌گیرد.
این پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش با بیان اینکه من با حذف کنکور موافق هستم، گفت: سال هاست قرار بر این است که کنکوری که به شکل سرطان چمبره زده بر آموزش کشور را حذف کنند؛ حالا پیشنهاد تأثیر معدل می‌دهند؛ آیا تصور می‌کنید مافیای کنکور نمی‌تواند خودش را تغییر داده و در معدل تأثیر گذار باشد؟ قطعا با تبلیغات گسترده‌ای که انجام می‌دهد خانواده‌ها و دانش‌آموزان را سوق می‌دهد به کتاب‌های کمک آموزشی حین تحصیل و کلاس‌های خصوصی تا معدل دانش‌آموز افزایش پیدا کند؛ اگرتا پیش از این طرح، دانش‌آموزان به سمت کلاس‌های کنکور و کتاب‌های کنکور می‌رفتند با اجرای این طرح به سمت کتاب‌ها و کلاس‌های کمک آموزشی برای افزایش معدل می‌روند.
نیک نژاد تصریح کرد: من موافق حذف کنکور و ایجاد سازوکاری کیفی‌تر برای ورود به دانشگاه هستم و اگرچه عزم و اراده برای حذف کنکور وجود دارد اما قدرت‌های درون و بیرون آموزشی تمایلی به این حذف ندارند چراکه حول و حوش آن درآمدها و تعارض منافع گسترده خوابیده است. حذف کنکور کار دشواری نیست و در بسیاری از کشورها انجام شده است. کنکور آسیب‌های جبران ناپذیری به آموزش زده است. حذف کنکور هدف‌گذاری درستی است اما متأسفانه آنقدر سنگ اندازی می‌شود و آنقدر نهادهای غیرمرتبط به این داستان ورود پیدا می‌کنند که مشکلات بسیاری ایجاد می‌شود.