هر چند تحریم‌های آمریکا به طور مستقیم شامل اقلام غذایی نبودند اما به صورت غیرمستقیم قیمت و کیفیت اقلام غذایی در دسترس مردم را تحت تاثیر قرار داد و پس از شدت گرفتن تحریم‌ها از سال ۱۳۹۰ به بعد آثار آن بر رفاه و امنیت غذایی خانوارها پدیدار و سفره مردم هر روز کوچکتر شد.
به گزارش نجوا خبر، شنیدن خبر فقیرتر شدن مردم ایران نسبت به یک دهه گذشته آن هم از زبان یکی از مسئولان کشور، هم متاثرکننده است و هم بسیار شوکه کننده چرا که معمولا مسئولین در این خصوص اظهار نظری نمی‌کنند، اما بنابرآخرین اظهارات علیرضا عسگریان، معاون رفاه و امور اقتصادی وزیرکار ایرانیان نسبت به ۱۰ سال گذشته کمتر می‌خورند ومیزان کالری مصرفی ایرانیان در یک دوره ۱۰ساله از ۲۶۵۰ به ۲۱۰۰ کاهش پیدا کرده است. بنابر اعلام معاون رفاه و امور اقتصادی وزیر کار میزان کالری مصرفی ایرانیان میانگین شیر مصرفی مردم هم از ۲۵۰ سی‌سی به ۱۹۵ سی‌سی کاهش پیدا کرده است که این موضوع به وضعیت معیشت و قدرت خرید آن‌ها بر می‌گردد. هر چند عسگریان در مورد تأمین امنیت غذایی مردم در دولت سیزدهم به پوشش کالابرگ الکترونیکی اشاره کرده و کالا برگ را راهکاری برای بهبود وضعیت تغذیه مردم مطرح کرده است اما توزیع کالابرگ الکترونیک چقدر می‌تواند در تأمین امنیت غذائی مردم و به خصوص اقشار ضعیف جامعه راهگشا باشد؟
تأمین امنیت غذائی با افزایش تولید و توزیع عادلانه فراهم می‌شود
سید مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه شهید چمران اهواز در مورد فقیرتر شدن جامعه و کاهش میزان کالری مصرفی مردم که مهم‌ترین ابزار اندازه گیری وضعیت اقتصادی یک جامعه به شمار می‌رود به نجوا خبر گفت: باعث خرسندی است که یکی از مسئولین دولت سیزدهم به این مسئله که یکی از نقایص جدی در زندگی مردم شده اقرار کرده است اما برای اینکه امنیت غذائی در جامعه‌ای بهبود پیدا کند در وهله اول باید تولید کشور افزایش یابد و در مرحله بعدی هم توزیع عادلانه این تولیدات مطرح است که باید برای همه اقشار جامعه یکسان باشد.
این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: با توجه به وابستگی تولیدات داخلی به ارتباطات خارج از کشور و تجارت خارجی، کشور نیازمند حذف تحریم‌ها است اما آنچه مربوط به حذف معضلات داخلی می‌شود رفع موانع کسب و کار از سوی دولت است که با وجود آنکه سالهاست شعار آن داده می‌شود اما عملا اقدام جدی برای این موضوع صورت نگرفته است.
هرگونه تنشی منجر به فرار سرمایه می‌شود
افقه با اشاره به ادامه فعالیت بنگاه‌های کوچک و متوسط در کشور تصریح کرد: اغلب این بنگاه‌ها اشتغالزا هستند و تا زمانی که موانع تولید این بنگاه‌ها از بین نرود حتی اگر تحریم‌های آمریکا هم برداشته شود باز هم این مشکلات برای این بنگاه‌ها وجود دارد و تنها راه حل این است که مسئولین پیگیر حل معضلات داخلی و مراودات مالی و حل تنش‌های ایران با کشورهای همسایه و سایر کشورها باشند چرا که هرگونه تنشی چه داخلی و چه خارجی زمینه سرمایه‌گذاری‌ها را کاهش می‌دهد و منجر به فرار سرمایه از کشور و فرار نیروی انسانی خواهد شد.
این اقتصاددان در ادامه گفت: گزارش اخیر معاون رفاه و امور اقتصادی وزیرکار در مورد تأمین امنیت غذایی مردم شاید تنها یک بخش از مشکلاتی است که در این حوزه نمایان شده و هر چقدر میزان تولید و روند توزیع در کشور بهبود پیدا کند امنیت غذایی مردم هم بهتر خواهد شد.
فاصله ایران هر روز با کشورهای همترازش بیشتر می‌شود
افقه خاطر نشان کرد: جایگاه ایران در حوزه رفاه و شرایط اقتصادی نسبت به سایر کشورها در خاورمیانه اصلا مساعد نیست این در حالی است که ایران به لحاظ رفاه اجتماعی و شرایط اقتصادی دوره‌های طلائی هم چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن تجربه کرده است و برای چنین مقایسه‌ای باید یک بار کشورها را هم با دوره‌های گذشته خودشان مقایسه کرد و پس از آن با کشورهای نفت‌خیز منطقه که انتظار می‌رود ایران به لحاظ رفاه اجتماعی و امنیت غذائی به این کشورها شباهت داشته باشد.
این کارشناس اقتصادی گفت: ایرانی‌ها باید خودشان را با مردم کشورهای همتراز خودشان که دارای ثروت نفت و نیروهای متخصص هستند مقایسه کنند نه با کشورهایی مانند آذربایجان و گرجستان و… البته فاصله ایران به لحاظ رفاهی از کشورهای همتراز خودش هر روز بیشتر می‌شود که بخش عمده آن به دلیل بی‌تدبیری و بی‌کفایتی در امور اقتصادی و غیر اقتصادی است که باید با اصلاحات ساختاری این فاصله‌ها را هر چه زودتر جبران کرد.
روند کند رشد اقتصادی درکنار افزایش تورم
مصطفی شریف، کارشناس اقتصادی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه نیز در خصوص کاهش میزان کالری مصرفی ایرانیان در طول ده سال گذشته به نجوا خبر گفت: امنیت غذائی مردم زمانی تأمین می‌شود که اوضاع اقتصادی کشور بهبود پیدا می‌کند و قدرت خرید مردم افزایش می‌یابد.
شریف با اشاره به شعار سال ۱۴۰۲ (مهار تورم و رشد تولید) خاطر نشان کرد: متأسفانه از ابتدای سال تاکنون رشد اقتصادی چندانی رخ نداده و در بخش کاهش تورم مواد خوراکی و آشامیدنی هم موفقیت چندانی بدست نیامده است و در واقعیت عکس این شعار رخ داده و به نظر می‌رسد رشد تورم هم همچنان صعودی باشد و رشد اقتصادی هم وجود ندارد و انتظار این که بتوان راه حل کاربردی هم در این شرایط پیدا کرد کمی دور از انتظار است.
توزیع کالا برگ راه حل اساسی و بلندمدتی نیست
این استاد دانشگاه علامه تصریح کرد: زمانی می‌توان رفاه اجتماعی را افزایش داد که اقتصاد یک کشور در حال رشد باشد و توان و قدرت خرید مردم هم در حال افزایش باشد تا وضعیت معیشت‌شان بهبود پیدا کند اما در حال حاضر چنین شرایطی را نمی‌بینیم.
شریف با اشاره به راه حل عبور از شرایط کنونی با توزیع کالا برگ الکترونیک افزود: این سیاست در گذشته و در زمان جنگ پیاده شد اما تجربه خوبی از آن بدست نیامد و متأسفانه تجربه فسادزایی هم بود و اصلا مشخص نیست اجرای این مدل هم به همان شکلی باشد که سیاست‌گذاران خواستار آن هستند و مسئله دیگر هم به موضوع عدالت اجتماعی و توزیع صحیح این کالابرگ‌ها برمی گردد و اینکه آیا این کالابرگ‌های الکترونیک به دست اقشار آسیب‌پذیر جامعه خواهد رسید یا خیر.
این کارشناس اقتصادی گفت: البته ممکن است عده‌ای در این میان از این کالابرگ‌ها هم استفاده کنند و بتوانند کالاهای مورد نیازشان را تهیه کنند اما این سیاست هم راه حل اساسی و بلندمدتی برای اقتصاد یک جامعه نخواهد بود.
شریف افزود: اکثر شاخص‌های رفاه ایران در مقایسه با رفاه اجتماعی درکشورهایی نظیر ترکیه، پاکستان، عراق و عربستان و…ایران را در وضعیت مناسبی قرار نمی‌دهد.
هر چند تحریم‌های آمریکا به طور مستقیم شامل اقلام غذایی نبودند اما به صورت غیرمستقیم قیمت و کیفیت اقلام غذایی در دسترس مردم را تحت تأثیر قرار داد و پس از شدت گرفتن تحریم‌ها از سال ۱۳۹۰ به بعد آثار آن بر رفاه و امنیت غذایی خانوارها پدیدار و سفره مردم هر روز کوچکتر شد و با وجود شوک‌های اقتصادی مانند شوک ارزی سال ۱۳۹۷، به نظر می‌رسد در صورت مدیریت نشدن تحریم‌های جدید، امنیت غذایی کشور با مشکلات بیشتری هم مواجه شود و سرانه کالری دریافتی خانوارهایی ایرانی باز هم پایین‌تر بیاید.