متاسفانه کشورهایی هم که از ایران دیرتر وارد این حوزه شدند از ایران پیشی گرفته‌اند و سهم‌شان از اقتصاد دیجیتال به ۱۵ درصد هم رسیده است و اینکه در برنامه هفتم توسعه قرار است سهم ایران تا ۱۵ درصد رشد پیدا کند مستلزم یکسری از اقدامات و سیاست‌گذاری‌ها و تنظیم‌گری هاست که رسیدن به این عدد را برای کسب و کارها تسهیل خواهد کرد.
به گزارش نجوا خبر، قیمت تعرفه‌های اینترنت از هفته گذشته به طور متوسط ۳۴ درصد افزایش پیدا کرد، آنگونه که مهدی روحانی‌نژاد، معاون رگولاتوری اعلام کرده این افزایش قیمت به درخواست اپراتورها در بسته‌های اینترنتی اعمال شده و به دلیل اینکه در چند سال اخیر تغییر قیمتی رخ نداده بود و آخرین تغییرات قیمتی به سال ۱۳۹۶ برمی گشت با درخواست اپراتورها و پذیرفتن شروط سازمان تنطیم مقررات و ارتباطات رادیویی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات این تغییرات صورت گرفت.
به گفته روحانی نژاد تا قبل از افزایش تعرفه ها، مصرف ماهانه نزدیک به ۴۹ درصد کاربران کمتر از ۲ گیگ بود؛ به عبارتی مصرف نیمی از مردم در ماه در این حد است. اما افرادی که در زمینه تخصصی‌تر کار می‌کنند، مصرف اینترنتشان بالاست و حتی کاربرانی هستند که ماهانه ۵۰ گیگ اینترنت مصرف می‌کنند اما به طور متوسط براساس آمارگیری‌های انجام شده، مصرف حدود ۵۰ درصد مردم کمتر از ۲گیگ اینترنت است.
حجم خرده فروشی آنلاین در ایران ۵ درصد است
رضا الفت نسب، عضو هیئت مدیره کسب و کارهای مجازی در خصوص وضعیت مشاغل آنلاین و اینترنتی کشور به نجواخبر گفت: در سالهای اخیر کسب و کارهای آنلاین با محدودیت‌ها و مشکلات مختلفی مواجه شدند و با توجه به تصمیماتی که اخیرا اتخاذ شد آینده چندان روشنی نمی‌توان برای این کسب و کارها متصور شد.
الفت نسب با بیان اینکه خرده فروشی آنلاین در کشور چندان رشدی نداشته است افزود: آمارها نشان می‌دهد ترکیه که در همسایگی ما قراردارد رشد خوبی در بخش بازار خرده فروشی آنلاین داشته و حجم آن تا ۲۰ درصد هم بالا رفته است این در حالی است که حجم خرده فروشی آنلاین در ایران نهایتا بین ۴ تا۵ درصد است.
مهم‌ترین چالش، مهاجرت نیروی انسانی ماهر است
این عضو هیئت مدیره کسب و کارهای مجازی در ادامه خاطر نشان کرد: بازار این کسب و کارها در داخل ایران محدود است و افراد نمی‌توانند مانند سایر کشورها خدمات خود را به راحتی ارائه دهند و این مسئله هم یکی از چالش‌های جدی کسب و کارهای آنلاین در ایران شده است.
او ادامه داد: تنها ۴ درصد از بازار محدود ۸۰ میلیونی ایران آنلاین است و در صورتی که شرایط اقتصادی بهبود پیدا کند می‌توان به رشد این بازار امید داشت.
الفت نسب تصریح کرد: با تغییر چارچوب‌ها و مجوزها کسب و کارهای خرد نسبت به ۱۰ سال قبل کمتر فیلتر می‌شوند اما مشکلی که وجود دارد در بخش مهاجرت نیروی انسانی ماهر است و اینکه بخش زیادی که امروز در این حوزه مشغولند به فکر مهاجرت هستند.
میزان سرمایه‌گذاری‌ها محدودتر شده است
او با بیان اینکه میزان سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه محدود شده است افزود: با توجه به شرایط فعلی اقتصاد کشور سرمایه‌گذار جرات ورود به این حوزه را ندارد این در حالی است که نیازمند سرمایه‌گذاری در حوزه آی‌تی هستیم.
این عضو هیئت مدیره کسب و کارهای مجازی تصریح کرد: از زمان اعطای نماد اعتماد الکترونیکی که از اسفند ۹۷ آغاز شد ۱۰۰ هزار نماد الکترونیک صادر شده است و اقشار مختلف جامعه از دانشجویان گرفته تا سایر افراد به این حوزه ورود کرده‌اند، البته در برخی از موارد با افرادی هم روبه‌رو می‌شویم که چندان با این بازار آشنا نبوده‌اند و تحقیقی هم در مورد کسب و کار خودشان در فضای مجازی نکرده بودند و در نتیجه با شکست مواجه شدند.
فشار هرگونه افزایش تعرفه بر دوش مصرف کننده است
الفت نسب در مورد افزایش تعرفه‌های اینترنت تصریح کرد: این رشد قیمت‌ها بیشتر بر روی مصرف کنندگان اثر دارد البته کسب وکارهایی نظیر تاکسی‌های اینترنتی که رانندگان‌شان از اینترنت استفاده می‌کنند هم دچار چالش‌هایی خواهند شد اما باید به این موضوع توجه شود که امروز اینترنت شبیه برق، آب و گاز شده و از ملزومات زندگی خانوارها است و از آموزش گرفته تا خرید و کارهای اداری و… مردم در این فضا انجام می‌شود و متأسفانه باید گفت فشار هرگونه افزایش تعرفه‌ای بر دوش مصرف کننده نهائی خواهد بود.
محمدرضا عالیان، کارشناس فضای مجازی در مورد وضعیت مشاغل آنلاین و افزایش تعرفه‌های اینترنتی به نجواخبر گفت: آسیبی که افزایش قیمت‌های تعرفه اینترنتی می‌زند دو طرفه است و این آسیب هم برای کاربرانی است که از خدمات اینترنتی استفاده می‌کنند و هم برای کسب و کارهایی است که خدمات اینترنتی را ارائه می‌دهند و طبیعتا زمانی که افراد با افزایش قیمت‌ها دسترسی‌شان به خدمات اینترنتی کمتر می‌شود، ترجیح می‌دهند به جای استفاده از اپلیکیشن‌ها خدمات را به صورت حضوری دریافت کنند که این مسئله تأثیری غیرمستقیم بر روی کسب و کارهای اینترنتی خواهد گذاشت.
سهم ایران از اقتصاد دیجیتال ۷.۵ درصد است
عالیان در ادامه گفت: نکته اینجاست که بازار کسب و کارهای دیجیتال بازار هوشمندی است که خود را بازسازی می‌کند و زمانی که این کسب و کارها با چنین چالشی مواجه می‌شوند خدمات و مدل سرویس‌شان را تغییر می‌دهند تا کاربر به سمت آن‌ها بازگردد هر چند چنین تغییری تأثیر درازمدتی ندارد اما در کوتاه مدت اثر خود را خواهد گذاشت.
این کارشناس فضای مجازی افزود: اقتصاد دیجیتال یک بخشی از اقتصاد کلان کشورهاست به عنوان مثال سهم اقتصاد دیجیتال آمریکا از تولید ناخالص‌شان به ۶۰ درصد رسیده و سهم چین از اقتصاد دیجیتال در محدوده ۴۰ درصد است و سهم ایران در بخش اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص ۷.۵ درصد است و این ارقام نشاندهنده یک پیام و سیگنالی برای کشورهای در حال توسعه است.
افزایش تعرفه‌ها بیشتر شبیه به دست‌انداز است تا تسهیلگری
عالیان تصریح کرد: متأسفانه کشورهایی هم که از ایران دیرتر وارد این حوزه شدند از ایران پیشی گرفته‌اند و سهم‌شان از اقتصاد دیجیتال به ۱۵ درصد هم رسیده است و اینکه در برنامه هفتم توسعه قرار است سهم ایران تا ۱۵ درصد رشد پیدا کند مستلزم یکسری از اقدامات و سیاست‌گذاری‌ها و تنظیم‌گری هاست که رسیدن به این عدد را برای کسب و کارها تسهیل خواهد کرد.
او ادامه داد: به نظر می‌رسد این افزایش تعرفه‌ها بیشتر شبیه به دست‌انداز است تا تسهیل گری، اگر چه برای زیرساخت شرکت‌هایی که در حال ارائه سرویس هستند مانند اپراتورها به نوعی تسهیلگری صورت گرفته اما این کسب و کارهای آنلاین هستند که در طول چند سال گذشته به دلیل آسیب‌هایی که دیدند نیازمند حمایت بیشتر هستند.
اثرات فیلترینگ چه بود؟
عالیان تصریح کرد: شرکت‌هایی هم که در بخش زیرساختی فعالیت دارند بخش بزرگی از درآمد اقتصاد دیجیتال کشور را به عهده گرفته‌اند و اپراتورها و شرکت‌های اینترنتی برای اقتصاد کشور به نوعی درآمدزائی دارند و طبیعتا این افزایش تعرفه راهکاری است برای اینکه سهم اقتصاد دیجیتال را در تولید ناخالص ملی افزایش دهند اما اگر یک سوی قضیه را می‌بینیم باید آن سوی قضیه را هم ببینیم که سرویس دهنده و خدمات گیرنده قرار دارند.
این کارشناس فضای مجازی خاطر نشان کرد: زمانی که اینترنت جهانی در ایران فیلتر شد کسب و کارهای آزادی که در بستر سوشیال مدیا در حال فعالیت بودند و سوشیال مارکتینگ می‌کردند با آسیب جدی مواجه شدند که عمدتا کسب و کارهای خانگی بودند که از سوی فریلنسرها مدیریت می‌شدند و بخش زیادی از این مجموعه‌ها از فعالیت خود جاماندند و بازار خود را از دست دادند.
عالیان در مورد خروج برخی از استارتاپ‌ها از ایران با افزایش فیلترینگ‌ها گفت: صرفا فیلتر شدن باعث این اتفاق نشد اما فیلتر شدن همواره سیگنالی که می‌دهد فارغ از اینکه به کسب و کارها آسیب می‌زند دست اندازی برای رشد است.
مانع تراشی یا تسهیل گری؟
او افزود: افرادی که در حوزه تکنولوژی کار می‌کنند اتفاقاتی که در ایران می‌افتد را با پیشرفت سایر کشورها در حوزه اینترنت مقایسه می‌کنند و می‌بینند که به جای اینکه در ایران فرصت‌ها بیشتر شود و تسهیلگری باشد تنها موانع بیشتر می‌شود، پس از ادامه فعالیت‌شان دلسرد می‌شوند و در چنین وضعیتی کافی است که یک فرصت شغلی در یکی از کشورها برایشان ایجاد شود و این فرصت‌ها را با هم می‌سنجند و در نهایت تصمیم به مهاجرت می‌گیرند.
این کارشناس حوزه دیجیتال افزود: در چند سال گذشته ترکیه، عربستان و امارات که در حوزه اقتصاد دیجیتال و استارتاپی از ایران عقب‌تر بودند و اصلا با مفاهیم پایه استارتاپی آشنایی نداشتند به شدت رشد کرده‌اند که آن هم به پشتوانه ایرانیانی است که مهاجرت کرده‌اند و یا ایرانیانی که در کانادا هستند به صورت عجیبی به این حوزه ورود کرده‌اند و می‌بینیم بخش زیادی از نخبه‌های این حوزه با چنین قوانینی از کشور کوچ داده شدند.
گزارش: ندا جعفری