رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران درباره پیش بینی وضعیت هوا در تابستان و همچنین وضعیت خشکسالی در کشور توضیحاتی ارائه کرد.
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار نجوا خبر درباره وضعیت بارش‌ها در کشور گفت: در هفته‌ای که در پیش رو داریم به ویژه در مناطق شمالی یعنی مناطق شمالغرب و شمال کشور دمای هوا حدود ۱ تا ۳ درجه بیش از نرمال خواهد بود. در مناطق مرکزی نیز دمای هوا در هفته پیش رو در حد نرمال است البته این به معنی این نیست که هوا خنک می‌شود به هر حال با توجه به اینکه در حال ورود به تابستان هستیم نرم دمای هوا در مناطق مرکزی بالا است.
در هفته آینده با دمای بیش از نرمال مواجه هستیم
وی ادامه داد: در هفته بعد از آن یعنی هفته دوم غالبا در اکثر مناطق کشور به جز مناطق جنوب شرق دمای هوا فراتر از نرمال خواهد بود یعنی به طور کل در منطقه خاورمیانه و به ویژه منطقه جنوب غرب و غرب و شمال شرق و مرکزی کشور به صورت میانگین یک تا سه درجه بیش از نرمال پیش بینی شده است به عبارتی می‌توانیم بگوییم در غالب هفته آینده که پیش رو خواهیم داشت به طور نسبی با دمای بالاتر از نرمال مواجه هستیم. البته این دما می‌تواند در برخی از مناطق به صورت محلی تا ۵ الی ۶ درجه بیش از نرمال هم باشد.
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران با اشاره به پیش بینی هوا در تابستان امسال تصریح کرد: بطور کلی براساس پیش بینی‌های انجام شده میانگین دما در سه ماهه تابستان امسال بین یک تا دو درجه بیش از نرمال است. از نظر بارندگی نیز در تابستان وضعیت به این صورت است که در تابستان بارندگی مناسبی نداریم و شاید در حد ۵ درصد بارش در طی فصل تابستان رخ می‌دهد.
او افزود: عمده بارش‌هایی که در تابستان رخ می‌دهد محدود به جنوب شرق کشور یعنی بخش‌های جنوبی سیستان و بلوچستان، شرق هرمزگان، جنوب کرمان است و مناطق شمال غرب تا سواحل شمالی کشور دارای بارش‌هایی در این فصل خواهند بود. البته طی هفته آینده بارندگی‌هایی در دامنه‌های البرز خواهیم داشت که البته عمدتا این بارش‌ها خیلی قابل ملاحظه نیست و معمولا به صورت بارش‌های پراکنده است که گاهی با رگبار و رعد و موقت همراه است که ممکن است در گاهی موارد در یک روستا یا یک بخش باعث وقوع سیل نیز شود. این از ویژگی‌های بارش در تابستان است.
سال ۱۴۰۲ گرمترین سال بود
وظیفه خاطرنشان کرد: از نظر دمایی طی ماه‌هایی که پشت سر گذاشته‌ایم به طور نسبی با سال بسیار گرمی مواجه بوده‌ایم. ماه‌هایی که در فصل پاییز و زمستان سال قبل گذرانده‌ایم دمای به شدت بی‌هنجار یا فراتر از نرمال را داشته‌اند به ویژه در آبان، آذر، دی و بهمن ماه با این شرایط مواجه بوده ایم. اما در ماه‌های اسفند، فروردین و اردیبهشت به طور نسبی شرایط نرمال را سپری کرده ایم. سال ۱۴۰۲ که سپری شد، بیشترین رکورد دما را به ثبت رساندیم و با میانگین دمای سال یعنی ۱۹.۵ درجه گرمترین سال بود.
وی ادامه داد: طی ۷ روز گذشته میانگین دمای کشور ۱.۳ درجه بالاتر از نرمال بود و استان‌هایی مانند یزد، اصفهان و کرمان و در واقع فلات مرکزی ایران، البرز، تهران، قم و حتی آذربایجان غربی، گیلان و مازندران بین یک و نیم تا دو و نیم درجه بالاتر از نرمال بوده‌اند و میانگین دمای کشور نیز در این مدت ۱.۳ درجه فراتر از نرمال بوده است. میانگین دمای یک ماهه گذشته نیز در کشور حدود ۰.۴ فراتر از نرمال بوده است و باز هم استان‌هایی که در فلات مرکزی قرار دارند بیشترین بی‌هنجاری دما یعنی تا حدود ۱.۵ درجه فراتر از نرمال مواجه بوده‌اند در استانهای شمال غرب و تا حدی شمال کشور تا حدی در این مدت کمتر از نرم بوده‌اند.
از نظر هواشناسی در غالب نقاط کشور دچار خشکسالی نبوده ایم
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره وضعیت خشکسالی در کشور تصریح کرد: ما چند نوع خشکسالی داریم، یک خشکسالی مربوط به هواشناسی است و یک خشکسالی مربوط به هواشناسی کشاورزی است و یک نوع خشکسالی هم از دیدگاه هیدرولوژیکی داریم که این موارد به بی‌هنجاری بارش و یا دسترسی به آب در این سه حوزه باز می‌گردد. به طور کلی اگر میانگین ماهانه را در نظر بگیریم. در یک ماهه گذشته بارش‌ها در غالب مناطق کشور در حد نرم بوده است یعنی از نظر هواشناسی در غالب نقاط کشور دچار خشکسالی نبوده‌ایم، البته در مناطقی مانند تهران، سمنان و قزوین با کمبود بارش مواجه بوده‌ایم اما در کل کشور در غالب نقاط دچار کم بارشی نبوده‌ایم.
وظیفه خاطرنشان کرد: در حال حاضر میانگین بارش کشور تقریبا با شرایط نرمال همخوان است. یعنی آنچه در گذشته و در بلند مدت از بارش دریافت می‌کردیم امسال هم دریافت کرده‌ایم. ۲۱۹ میلی متر میانگین بارش کشوری است که در مقدار بلندمدت ۲۲۱ میلی متر بوده است. یعنی تنها دو میلی متر یا یک درصد با نرمال فاصله داشته‌ایم و بنابراین می‌توانیم بگوییم که در شرایط نرمال از نظر بارش هستیم.
کمبود بارش در استان های تهران، خراسان رضوی و سمنان
وی ادامه داد: استانهای هرمزگان، مرکزی، لرستان، گیلان، کهکیلویه و بویراحمد، کرمان، قزوین، فارس، سمنان، زنجان، خراسان رضوی، چهارمحال بختیاری، تهران، بوشهر و البرز و آذربایجان‌های غربی و شرقی در جدول بارش‌های سالیانه با رنگ قرمز مشخص شده‌اند یعنی بارش‌ها در این مناطق زیرنرم است. اما مهم‌ترین کمبود بارش نسبت به نرمال در استانهای تهران با ۲۸ درصد منفی، استان خراسان رضوی با ۱۷ درصد منفی و سمنان ۳۵ درصد منفی و قزوین با ۲۸ درصد منفی و فارس با ۱۵ درصد منفی بوده است. این استان‌ها هم از نظر هیدرولوژیکی، هواشناسی و کشاورزی دچار خشکسالی هستند.
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود تصریح کرد: اما به طور کلی اگر خشکسالی را از نظر هیدرولوژیکی یا آب‌شناسی ببینیم و بلند مدت به آن نگاه کنیم. می‌دانیم که منابع زیرزمینی را طی سالیان گذشته بیش از آنچه که مجاز بوده‌ایم برداشت کرده‌ایم و این‌ها منجر به کمبود یا کاهش شدید سطح آب‌های زیرزمینی شده است. به طور کلی در غالب مناطق کشورمان و تقریبا در همه دشت‌های کشور دچار خشکسالی هیدرولوژیکی هستیم چراکه کمبود قابل توجهی در سطح آب‌های زیرزمینی داریم.
غالب سدهای کشور در وضعیت خوبی هستند/تهران چهارمین سال کمبود بارش را تجربه می‌کند
وظیفه گفت: البته با بارندگی‌های خوبی که امسال داشتیم منابع آب‌های سطحی خوب است و غالب سدهای کشور در شرایط مساعد قرار دارند هرچند برخی از جاها کمبودهایی داریم اما به طور میانگین در کشور وضعیت تقریبا مطلوبی داریم به طور مثال سدهای جنوب و غرب در وضعیت مطلوبی هستند اما در مناطقی مانند استانهای تهران، قزوین، خراسان رضوی و سمنان این شرایط مطلوب نیست و کمبودهای خیلی جدی و اساسی درخصوص آب سدها وجود دارد. باتوجه به اینکه پیش بینی دمای بالاتر از نرمال هم در تابستان شده است نیاز به آب افزایش پیدا می‌کند و همچنین سطح تبخیر نیز در این مناطق بالاتر است. حجم سدها نسبتا پایین است و وقتی که سطح سدها پایین است شدت تبخیر بالاتر است و اثرتشدید کننده بر کمبود آب دارد. در تهران چهارمین سال است که دچار کمبود بارندگی هستیم و این بر منابع آبی اثرگذار است.
وی درباره خشکسالی کشاورزی گفت: اما به طور کلی با بارش‌های خوبی که صورت گرفته از نظر کشاورزی وضع خیلی خوبی در اغلب مناطق کشور داریم و محصولات کشاورزی مهم کشور مانند غلات نسبت به سه سال گذشته وضعیت بهتری دارند.