پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به دور دوم راه پیدا کردند تا روز جمعه ۱۵ تیر ۱۴۰۳ در دور دوم انتخابات شانس خود را برای قرار گرفتن در جایگاه ریاست جمهوری امتحان کنند.
به گزارش نجواخبر، انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران برای تعیین رئیس دولت چهاردهم که طبق روال همیشگی قرار بود در سال آینده برگزار شود پس از بروز سانحه بالگرد آیت‌الله رئیسی و همراهانش و شهادت هشتمین رئیس‌جمهور ایران یک‌سال پیش از موعد مقرر، روز جمعه ۸ تیر ۱۴۰۳ در ۵۸ هزار ۶۴۰ شعبه داخلی و ۳۴۴ شعبه خارج از کشور برگزار شد.
طبق نتایج به‌دست آمده از این انتخابات مسعود پزشکیان با ۱۰ میلیون و ۴۱۵ هزار و ۹۹۱ رأی و سعید جلیلی با ۹ میلیون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸ رأی در جایگاه اول و دوم قرار گرفتند، اما به موجب اصل ۱۱۷ قانون اساسی و مواد قانون انتخابات ریاست جمهوری هیچکدام از آن‌ها نامزدها نتوانستند اکثریت مطلق آرا را به‌دست بیاورند و به همین دلیل تکلیف رئیس‌جمهوری ایران جمعه، ۱۵ تیر ۱۴۰۳ در دور دوم انتخابات مشخص می‌شود.
در ادامه این مطلب به بررسی احبار و حواشی تبلیغات این ۲ نامزد انتخابات ریاست جمهوری خواهیم پرداخت و اخبار رسانه‌ها را درباره دور دوم انتخابات مرور خواهیم کرد.
چند شگفتی انتخابات ۸ تیر
روزنامه جوان نوشت: تحلیل انتخابات هشتم تیر تا سال‌ها گریبان تحلیلگران را می‌گیرد. صورت ظاهر نتایج آن را می‌توان با شگفتی‌های چندگانه نشان داد، اما تحلیل دقیق‌تر آن، هم زمان می‌برد و هم یک کار پژوهشی علمی می‌خواهد.
اولین این شگفتی‌ها صعود رأی سعید جلیلی از ۴ میلیون قبلی به ۵/۹ میلیون فعلی است و این ابطال گزاره‌ای بود که می‌گفتند جلیلی یک سبد رأی مشخص و ثابت دارد و آن سبد تکان نمی‌خورد.
می‌توان رأی مسعود پزشکیان را هم شگفتی دوم دانست، اما اصلاح‌طلبان در تریبون‌ها و روزنامه‌های خود ابراز می‌کردند که مشارکت در انتخابات، بالای ۶۰ و پزشکیان، پیروز مرحله اول است. بنابراین دست‌کم از زاویه دید آنان رأی او یک شگفتی نیست و نبود، برعکس باید آن‌ها را بهت‌زده کرده باشد!
مشارکت در این انتخابات را نظرسنجی‌ها بیشتر پیش‌بینی می‌کردند و این خود شگفتی تازه‌ای شد.
انتخابات مرحله اول چند شگفتی دیگر هم داشت، ازجمله رفتار اخلاقی شکست‌خوردگان! آن‌قدر اصلاح‌طلبان در سال‌های اخیر بعد از هر انتخاباتی بر طبل تقلب کوبیدند که هر ناظر بی‌طرفی انتظار داشت مثلاً قالیباف هم مثل کروبی بگوید تا آخرین ساعت‌ها در نظرسنجی‌ها جلو بودم و بسیاری مرا رئیس‌جمهور می‌دانستند، اما صبح که از خواب بیدار شدم، نفر سوم بودم! اما او برخلاف فتنه‌گران و فتنه‌سازان چنین نکرد.
صعود سعید جلیلی، اما در میانه تمامی این شگفتی‌ها بارز بود، حتی از شگفتی نپذیرفتن دعوت اصلاح‌طلبان برای مشارکت بالا شگفتانه‌اش بیشتر است. او وعده خودرو، یارانه، زمین، طلا، آزادی‌های کاذب، غش‌کردن در دل امریکا، ملاقات با امریکایی‌ها در دستشویی‌های سازمان ملل یا حتی وعده نیاز‌های فوری مردم را نداد، فقط گفت که ما یک جهان جهش در پیش‌رو داریم؛ و با همین سخنان که برخی آن را بیش از حد تئوریک می‌دانستند، نزدیک ۱۰ میلیون رأی آورد و به دور دوم رفت. اگر به حساب صداقت و راستگویی بود، به نظر می‌رسد مردم صداقت را از او بیشتر پسندیدند تا دیگران.
به‌نظر نمی‌رسد که انتخابات دور دوم یک برنده قاطع داشته باشد. اگر همین میزان مشارکت ثابت بماند و بیشتر آرای قالیباف به سبد جلیلی برود، او پیروز می‌شود و اگر مشارکت افزایش یابد، باید دید آرای خاکستری که در ۸۸ نامزد ضداصلاح‌طلبان را پیروز کرد و در ۹۲ نامزد نزدیک به اصلاح‌طلبان را و باز در ۱۴۰۰ نامزد انقلابی را، این بار به سبد چه کسی ریخته می‌شود.
یکی از مسائل مهم تأثیرگذار در مشارکت مردم وضع اقتصادی کشور است
سعدالله زارعی در روزنامه کیهان نوشت: یکی از مسائل مهم تأثیرگذار در مشارکت مردم، وضع اقتصادی کشور و بخصوص آنچه در عرصه معیشت جاری است، می‌باشد.
در نگاه اول، آنچه به نظر غیرقابل انکار و اغماض می‌آید این است که انتظارات توده‌های مردم که گرفتار مشکلات معیشتی می‌باشند از دولت‌ها برآورده نشده است. البته کارشناس‌های اقتصادی و نهادهای تخصصی داخلی و بین‌المللی، اقدامات دولت شهید رئیسی در عبور دادن کشور از شرایط سخت اقتصادی را بسیار مهم و اثرگذار ارزیابی کرده‌اند. انتقال از «دولتی ورشکسته» به دولتی با رشد اقتصادی متوسط ۶ درصد، فاصله قبل و بعد دولت شهید رئیسی را نشان می‌دهد و بسیار ارزشمند است و حتماً در خاطره ملت ایران می‌ماند.
اما آنچه مردم در دوره‌های گذشته در روزمره زندگی با آن مواجه بودند با آنچه در تلاش دولت‌ها بود، فاصله داشت. در این میان دولت شهید رئیسی تلاش زیادی کرد تا این فاصله را بردارد اما دوره آن کوتاه شد و بسیاری از نیات اقتصادی و اقدامات آن توسط مردم لمس نشد.
مردم اقتصاد را نه از منظر تئوری‌های اقتصادی، نه از منظر افق‌ها و نه از منظر پیشرفت در امور اساسی کشور بلکه از منظر آنچه در هنگام خرید روزانه با آن مواجه هستند، می‌بینند.
سناریوهای مرحله دوم
محمدجواد روح، سردبیر روزنامه هم‌میهن در یادداشتی نوشت: اصلاح‌طلبان که ناگهان و با تأییدصلاحیت غیرمترقبه پزشکیان وارد میدان شده بودند و برخلاف جلیلی و قالیباف، سازمان و پشتوانه لازم برای چنین رقابت سنگین و نزدیکی را تدارک ندیده بودند؛ حال در مرحله دوم، آماده‌تر و منسجم‌تر خواهند بود. آنان امیدوارند نگرانی و هراس از روی کار آمدن جلیلی، بخش دیگری از قهرکردگان را پای صندوق بکشاند و حتی برخی نخبگان و رهبران سیاسی که در مرحله اول سکوت کرده بودند یا تمام‌قد به میدان نیامده بودند، در مرحله دوم به میدان بیایند و هرچه در توان دارند، به میان گذارند.
اصلاح‌طلبان همچنین به آرای حدود ۴میلیونی قالیباف و مصطفی پورمحمدی که عموماً مخالف تندروها و دولت رئیسی و به‌ویژه جلیلی هستند، امید خواهند داشت. علاوه بر این، احتمال آنکه بخشی از دو میلیون رأی باطله نیز این‌بار به نام پزشکیان به صندوق‌ها ریخته شود، کم نیست. ضمن آنکه گفت‌وگوی صریح با یاران و رای‌دهندگان دیروز و قهرکردگان امروز، در دستور کار اصلاح‌طلبان و کمپین انتخاباتی پزشکیان خواهد بود. در مقابل، امید جلیلی و حامیان وضع موجود، به پایین‌تر رفتن میزان مشارکت در مرحله دوم دوخته شده است؛ چراکه هر رأی اضافه‌ای از مرحله اول، منطقاً و طبیعتاً به حساب پزشکیان خواهد رفت و او را به نهمین رئیس‌جمهوری ایران تبدیل خواهد کرد.
سرنوشت ۳ سبد در دور دوم انتخابات
محمد زعیم‌زاده، سردبیر فرهیختگان در یادداشتی نوشـت: برای جلیلی و پزشکیان در وهله اول این موضوع اهمیت دارد که چقدر بتوانند پایگاه رأی خود را حفظ کنند، به‌طور طبیعی رأی ایدئولوژیک چسبندگی بیشتری به فرد دارد، از این منظر جلیلی یک مزیت نسبی دربرابر پزشکیان خواهد داشت.
مسئله دوم برای جلیلی اضافه کردن از سبد رأی قالیباف است. در سبد رأی قالیباف آن بخش ایدئولوژیک و بخش مذهبی سنتی احتمالا خیلی راحت‌تر به رأی جلیلی اضافه خواهد شد، اما او برای جذب رأی طبقه متوسط از سبد قالیباف باید تلاش بیشتری کند. کمپین جلیلی احتمالا تلاش خواهد کرد امتیاز منفی پزشکیان را با گسترش نارضایتی از دولت سوم روحانی بزرگ‌تر کند.
مسئله مسعود پزشکیان در دور دوم ابتدا حفظ رأی پیرامونی و قومیتی خواهد بود که دومی از اولی راحت‌تر است. او در گام بعد جذب بخش طبقه متوسط پایگاه رأی قالیباف را در دستورکار خواهد داشت. کمپین پزشکیان در این مرحله یک دغدغه دیگر هم خواهد داشت؛ با فعال شدن احتمالی کمپین تحریم‌خواهی اپوزیسیون آیا رأی میانه پزشکیان سقوط نمی‌کند؟
نکته دیگر تجربه دور دوم انتخابات ۸۴ است. در آن سال بخشی از مشارکت‌کنندگان در دور اول در دور دوم شرکت نکردند و این غیبت عموما به بدنه غیرایدئولوژیک برمی‌گشت. پزشکیان ضمن تلاش برای حفظ سبد خود تلاش خواهد کرد با بزرگ کردن رأی منفی رقیب در موضوعات سیاسی اجتماعی به میزان مشارکت از کانال تحریمی‌ها اضافه کند. کاری که در این لحظه برآورد می‌شود خیلی‌ساده نباشد.
رشد مشارکت مردم تهران در انتخابات
رئیس ستاد انتخابات استان تهران: ما در استان تهران ۱۰ میلیون و ۱۹۹ هزار و ۷۴۳ نفر واجد شرایط رأی و ۳ میلیون و ۳۶۶ هزار و ۲۶۴ برگه رأی تعرفه مصرفی داشتیم، مشارکت ۳۳ درصد در استان تهران بود.
در استان تهران همیشه کمترین مشارکت را در ادوار مختلف داشتیم اما اکنون یک درصد افزایش را شاهد بودیم.
برنامه‌های دور دوم تبلیغات
دو مناظره، دو مستند و دو برنامه زنده در تبلیغات نامزدهای راه یافته به دور دوم انتخابات پیش‌بینی شده است.
فردا دوشنبه ۱۱ تیر ساعت ۲۱:۳۰ مناظره اول و پس فردا سه شنبه ۱۲ تیر ساعت ۲۱:۳۰ مناظره دوم بین دو نامزد راه یافته به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد.
همچنین دو مستند از دو نامزد در روز سه‌شنبه ۱۲ تیر از تلویزیون پخش می‌شود.
دو برنامه در روز چهارشنبه ۱۳ تیر به نامزدها اختصاص می‌یابد.
پنجشنبه ۱۴ تیر تبلیغات ممنوع است و جمعه ۱۵ تیر مرحله دوم انتخابات برگزار می‌شود.