صنعت نیشکر یکی از بزرگترین شرکت‌های کارگری خوزستان است که اشتغالی بالغ بر ۲۶ هزار نفر را در گستره شمال تا جنوب خوزستان در واحدهای هشتگانه ایجاد کرده است.
به گزارش نجواخبر، شکر، یکی از این محصولات راهبُردی است و از ظرفیت‌های مهم استان خوزستان است که نقش مهمی در امنیت غذایی کشورها دارد و به‌عنوان یکی از مواد غذایی اساسی، در بسیاری از صنایع غذایی و حتی دارویی استفاده می‌شود؛ بنابراین تولید شکر به میزان کافی و باکیفیت بالا اهمیت زیادی در تأمین امنیت غذایی ایفا می‌کند.
تولید پایدار برای تحقّق امنیت غذایی کشور، از راهبُردهای اصلی شرکت توسعه نیشکر است؛ برای تحقّق این راهبرد، هم در حوزه فناوری‌های نوین و هم در زمینه استفاده از نیروهای متخصّص، گام‌های خوبی برداشته شده و پیوندی بین دانش و صنعت نیشکر برقرار شده که به پایداری و جهش تولید منجر شده است. در حال حاضر فعالیت این شرکت به‌گونه‌ای بوده که نه‌تنها توانسته بیش از ۴۰ درصد شکر موردنیاز کشور را تأمین کند؛ بلکه در تولید سایر محصولات نیشکری نیز رکورددار است.
سرمایه اجتماعی ارزشمند نیشکر
این شرکت با اتکا به سرمایه اجتماعی ارزشمند و بی‌بدیل خود، متشکل از خانواده‌ای ۱۰۰ هزارنفره در مسیر توسعه گام برداشته است. در سال گذشته مشارکت فعالانه این خانواده، به افزایش 65 درصدی تولید شکر و رکوردشکنی در تولید محصولات جانبی همچون الکل طبی، خمیرمایه، خوراک دام و سایر محصولات نیشکری منجر شد. از خودگذشتگی و تلاش شبانه‌روزی کارگران، برنامه‌ریزی دقیق، به‌کارگیری روش‌های نوین در تولید، وضعیت مطلوب مزارع نیشکر در سال زراعی گذشته به دلیل مدیریت مطلوب مزرعه در کاشت، داشت و برداشت، افزایش راندمان تولید و... باعث تحقق این دستاوردها شده است.
افزایش بهره‌وری بر مبنای دانش
افزایش بهره‌وری نخستین گام برای رسیدن به دستاورد افزایش تولید است بود که مبنای آن تحقیق و آموزش است. این صنعت به‌عنوان یک صنعت دانش‌بنیان، همواره به موضوع تحقیق و توسعه در همه ابعاد اهمیت ویژه‌ای می‌دهد. تولید واریته‌های سازگار با اقلیم خوزستان، اجرای روش‌های نوین آبیاری در مزارع، بومی‌سازی قطعات و تجهیزات کارخانه‌های تولید شکر، ساخت ماشین‌آلات کشاورزی، طراحی سامانه پایش «مکان‌مند» مزارع نیشکر، کنترل بیولوژیک آفات و از همه مهم‌تر آموزش کارکنان و پرورش نیروهای متخصص در بخش صنعت و کشاورزی و… بخشی از طرح‌هایی برای افزایش بهره‌وری در صنعت نیشکر است که مسیر را برای تأمین امنیت غذایی کشور هموار کرده است.
نیشکر دروازه ورود مکانیزاسیون
نکته دیگر آنکه، صنعت نیشکر، دروازه ورود مکانیزاسیون به کشاورزی است و واحدهای نیشکری به واسطه حضور نیروهای متخصّص در سطوح مختلف در حوزه کشاورزی و صنعت از دانش فنّی برخوردار هستند و هم‌اکنون نیز از روش‌های نوین در این عرصه‌ها استفاده می‌کنند.
در این زمینه، تقریبا ۱۰۰ درصد برداشت محصول نیشکر در واحدهای هفتگانه به شکل مکانیزه انجام می‌شود و مسیر پیوستن هفت‌تپه نیز به این شیوه مُدرن کشاورزی هموار شده است. نوآوری و خلاقیت در خدمت اهداف بهره‌وری و محیط‌زیستی این صنعت است و ثمره این نوآوری‌ها، طراحی و ساخت ده‌ها دستگاه و همچنین اجرای روش‌های نوین در سطح مزارع نیشکر است.
تکمیل زنجیره تولید و توسعه صنایع پایین‌دستی
تکمیل زنجیره تولید و توسعه صنایع پایین‌دستی یکی از اهداف این شرکت است که نه‌تنها کشور را در زمینه برخی از محصولات راهبردی خودکفا می‌کند؛ بلکه رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی در منطقه را نیز به دنبال دارد. این شرکت با سرمایه‌گذاری‌های مؤثر در صنایع جانبی و راه‌اندازی صنایع پایین‌دستی همچون کارخانه تولید کاغذ، اسانس، کود فسفاته، تغلیظ ویناس و… قدم‌های مهمی در تنوع‌بخشی به محصولات نیشکری برداشته و به موفقیت‌های ارزشمندی دست‌یافته است.
در واقع، اقتصاد مقاومتی مدّنظر مقام معظم رهبری، با بهره‌برداری حداکثری از این ظرفیت‌ها مسیر می‌شود، بنابراین برای رسیدن به این هدف از همه ظرفیت‌های صنعت نیشکر چه در حوزه صنایع پایین‌دستی و چه در تنوّع‌بخشی به محصولات استفاده می‌شود.
ظرفیت‌های توسعه نیشکر در خوزستان
این دستاوردها، ضمن ایجاد یک زنجیره ارزش کامل در راستای صیانت از محیط‌زیست، ارزش افزوده قابل توجهی ایجاد کرده است. شرکت توسعه نیشکر، با تولید بیش از 40 درصد شکر مورد نیاز کشور، نه تنها امنیت غذایی را تضمین می‌کند، بلکه با ایجاد اشتغال برای بیش از 26 هزار نفر به‌صورت مستقیم و بیش از این‌ها به‌طور غیرمستقیم، به توسعه اقتصادی کشور نیز کمک شایانی کرده است.
700 هزار تُن شکر سفید، 60 تُن شکر طعم‌دار، 7 هزار تُن شکر قهوه‌ای، ۱۳۲ هزار متر مکعب ام.دی.اف در سال، 36 میلیون لیتر الکل طبی، 12 هزار تُن خمیرمایه، 30 تُن یخ خشک، 50 هزار تُن ویناس، ظرفیت خالص‌سازی ۱۰۰۰ کیلوگرم بر ساعت گاز بیودی اکسیدکربن، 1500 تُن زغال زیستی و هزاران تُن کمپوست، بخشی از ظرفیت‌های تولیدی این صنعت دوستدار محیط‌زیست است.
کارگران سرمایه اصلی شرکت
صنعت نیشکر یکی از بزرگترین شرکت‌های کارگری خوزستان است که اشتغالی بالغ بر ۲۶ هزار نفر را در گستره شمال تا جنوب خوزستان در واحدهای هشتگانه ایجاد کرده است. معتقدیم که کارگران سرمایه اصلی این صنعت هستند و در طول این سال‌ها هر بحرانی در سایه تلاش جهادی و سختکوشی آن‌ها به فرصت شکوفایی تبدیل شده است. در سال گذشته، طرح‌های مختلفی برای حمایت از کارگران در طرح‌های هشتگانه به اجرا درآمد و امسال نیز این اقدامات انگیزشی ادامه دارد.
مشارکت مردم در توسعه صنعت نیشکر
سال ۱۴۰۳ از سوی مقام معظم رهبری با شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» مزیّن شده است. این شعار، نقشه راهی برای آبادانی کشور و تحقق توسعه پایدار ترسیم می‌کند. در مسیر تحقق این توسعه پایدار و جامه عمل پوشاندن به شعار سال، صنعت نیشکر به‌عنوان یک بنگاه بزرگ اقتصادی با پایگاه گسترده مردمی، خانواده‌ای ۱۰۰ هزار نفره و بیش از ۱۷۰ روستای همجوار، نقشی تأثیرگذار دارد. یکی از عرصه‌هایی است که در آن جهش تولید با مشارکت مردم محقّق می‌شود توجه به مناطق پیرامونی است. «رسم همسایگی»، مفهومی دیرینه و ارزشمند در فرهنگ ایرانی و اسلامی است که بر تعاون، همدلی و مشارکت تأکید می‌کند.
توجه به جوامع پیرامونی به‌عنوان همسایگان صنایع و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی، فواید بسیاری به دنبال دارد. این مشارکت، با ایجاد همدلی و هم‌افزایی، زمینه را برای توسعه پایدار خواهد کرد. در شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی توجه به این مناطق در راستای مسئولیت‌های اجتماعی همواره در اولویت بوده و این شرکت در تلاش است با مشارکت مردم، تحوّل‌آفرین باشد.
بومی‌سازی بیش از ۹۰ درصد از قطعات
شرکت توسعه نیشکر با اتکا به توان شرکت‌های داخلی، موفق به بومی‌سازی بیش از ۹۰ درصد از قطعات و تجهیزات حساس کارخانه‌های تولید شکر خود شده است. در چند سال گذشته نیز با تشدید تحریم‌ها، تلاش گسترده‌ای برای بومی‌سازی تمامی قطعات مورد نیاز کارخانه‌های شکر صورت گرفته است.
در حال حاضر، تقریباً بیشتر قطعات و تجهیزات مورد استفاده در کارخانه‌های نیشکر، توسط شرکت‌های داخلی و به‌ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در استان، تولید می‌شود. در این بین، استفاده از ظرفیت‌های درون مجموعه شرکت توسعه نیشکر در کنار اتکا به شرکت‌های داخلی، از راهبردهای اصلی است. شرکت راصد صنعت توسعه از شرکت‌های تابعه توسعه نیشکر در این زمینه فعال است و توانسته تعدادی از قطعات مورد نیاز صنعت نیشکر را بومی‌سازی کند. بومی‌سازی این فناوری‌ها، صنعت نیشکر را در برابر تحریم‌ها که می‌توانستند بیشترین آسیب را به این بخش وارد کنند، مصون نگه داشته است.
تلاش برای کسب ۴۰ درصد درآمد از محل صادرات
یکی دیگر از برنامه‌های راهبردی این شرکت، کسب ۴۰ درصد درآمد از محل صادرات محصولات نیشکری است؛ محصولاتی همچون الکل طبی، خمیرمایه، ام.دی.اف، خوراک دام و... دارای بازارهای صادراتی مناسبی در کشورهای منطقه است و می‌توانند سهم قابل‌توجهی در افزایش درآمد شرکت‌های تابعه داشته باشند. بهبود و توسعه تولید، از دیگر محورهای این سند است؛ برنامه‌ریزی توسعه نیشکر، به‌کارگیری همه ظرفیت‌های صنعت نیشکر برای تحقق شعار سال است و در ابلاغ سند راهبردی این مجموعه، برنامه‌ریزی مدیران نیشکری به‌گونه‌ای است که واحدهای هشتگانه از ظرفیت اسمی خود عبور کنند تا به جهش تولید دست یابند.
حضور شرکت نیشکر در بازار سرمایه، نویدبخش تحولات مثبت و رونق چشمگیر این صنعت راهبردی است. این اتفاق مبارک، فرصت‌های بی‌نظیری را برای سرمایه‌گذاری و مشارکت مردم در این حوزه کلیدی فراهم می‌کند و زمینه‌ساز جهش تولید و شکوفایی اقتصادی خواهد بود.
یکی از مهم‌ترین مزایای این اقدام، دسترسی به منابع مالی جدید از طریق جذب سرمایه‌های مردمی است. این امر، شرکت نیشکر را قادر می‌سازد تا برنامه‌های توسعه‌ای خود را با سرعت و شتاب بیشتری به اجرا درآورد، ظرفیت تولید را افزایش دهد و گام‌های بلندی در جهت ارتقای بهره‌وری بردارد.