کاهش بیسابقه ذخایر سدهای تهران، افت منابع زیرزمینی، و رشد بیرویه جمعیت، شرایط پایتخت را وارد مرحلهای بحرانی کرده است. کارشناسان هشدار میدهند که اگر سیاستهای انتقال و مصرف آب اصلاح نشود، تهران طی چند سال آینده با کمآبی گسترده و آسیبهای اکولوژیک غیرقابل جبران روبهرو خواهد شد.
به گزارش نجواخبر، کاهش بیسابقه ذخایر سدهای تهران، افت منابع زیرزمینی، و رشد بیرویه جمعیت، شرایط پایتخت را وارد مرحلهای بحرانی کرده است. کارشناسان هشدار میدهند که اگر سیاستهای انتقال و مصرف آب اصلاح نشود، تهران طی چند سال آینده با کمآبی گسترده و آسیبهای اکولوژیک غیرقابل جبران روبهرو خواهد شد.
تهران در آستانه بحران کمآبی
بر اساس گزارشهای رسمی، ذخایر پنج سد اصلی تهران در سال آبی جاری نسبت به میانگین نرمال حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که مصرف روزانه آب در تهران حدود دو برابر میانگین جهانی است.
کارشناسان میگویند بحران آب در تهران دیگر محدود به فصلهای گرم سال نیست، بلکه به بحرانی دائمی و ساختاری تبدیل شده است.
جمعیت فشرده و ظرفیت محدود اکولوژیک
استان تهران با مساحت محدود و جمعیتی بیش از ۱۴ میلیون نفر، بار جمعیتی بسیار فراتری از توان اکولوژیکی خود دارد. تمرکز فعالیتهای اقتصادی، مهاجرت گسترده و توسعه شهری بیضابطه باعث شده منابع آب، خاک و هوا تحت فشار شدید قرار گیرند.
برآوردها نشان میدهد بیش از ۳۸ درصد آب مصرفی استان از منابع زیرزمینی تأمین میشود؛ منابعی که هر سال در حال افت هستند و به پدیده خطرناک فرونشست زمین دامن میزنند.
انتقال آب؛ مُسکن موقت برای دردی مزمن
سیاست انتقال آب از سدهای طالقان، لار، لتیان، ماملو و امیرکبیر اگرچه در کوتاهمدت نیاز پایتخت را تأمین کرده، اما پیامدهای زیستمحیطی گستردهای در مناطق مبدأ ایجاد کرده است.
دستاندازی به حقابههای کشاورزی و طبیعی در این مناطق، منجر به بیابانیشدن اراضی، کاهش تولید کشاورزی و تخریب اکوسیستمهای منطقهای شده است.
مصرف خانگی و صنعتی؛ مقصران نادیدهگرفتهشده
در حالیکه مردم به صرفهجویی دعوت میشوند، بسیاری از صنایع بزرگ و نیروگاههای حرارتی همچنان از منابع آب با راندمان پایین استفاده میکنند.
همچنین بخش خانگی با استفاده از کولرهای آبی، تجهیزات فرسوده و سیستمهای آبیاری قدیمی، سالانه میلیونها مترمکعب آب را هدر میدهد. طبق برآوردها، حدود ۳۲ درصد از آب توزیعشده در شبکه شهری هرگز به مصرفکننده واقعی نمیرسد.
راه نجات تهران از تشنگی
کارشناسان پیشنهاد میکنند دولت به جای اجرای پروژههای پرهزینه انتقال آب، بر بازچرخانی پسابها، نوسازی شبکهها، و کنترل مصرف تمرکز کند.
بازچرخانی پسابهای شهری برای آبیاری فضای سبز، جایگزینی تجهیزات پرمصرف با فناوریهای جدید، و آموزش مصرف بهینه، از راهکارهای کوتاهمدت و مؤثر برای جلوگیری از بحران آینده است.
جمعبندی: زمان تصمیمهای سخت فرارسیده است
ادامه روند فعلی، تهران را به سمت بحران غیرقابل بازگشت سوق میدهد. اگر سیاستگذاران، مدیران شهری و مردم به صورت هماهنگ برای مدیریت آب اقدام نکنند، پایتخت ایران در سالهای آینده ممکن است با جیرهبندی گسترده آب مواجه شود.
بحران آب در تهران تنها یک هشدار زیستمحیطی نیست؛ تهدیدی مستقیم برای امنیت، سلامت و پایداری زندگی شهری است.