حدود یک چهارم جمعیت جهان به سل پنهان مبتلا هستند ، این بدان معناست که افراد به باکتری سل آلوده شده اند اما هنوز به صورت واقعی مبتلا محسوب نمی شوند و قادر به انتقال بیماری نیستند.
به گزارش نجوا خبر، بیماری سل tuberculosis یکی از 10 عامل مهم مرگ و میر در سرتاسر جهان می‌باشد. سل یک بیماری عفونی شایع، و در بسیاری از موارد مرگبار است. این بیماری توسط گونه‌های مختلف مایکوباکتریا، به‌طور معمول «مایکوباکتریوم توبرکلوزیس» ایجاد می‌شود.این بیماری معمولا به‌طور معمول به شش‌ها حمله می‌کند، اما بر قسمت‌های دیگر بدن نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد. وقتی افرادی که عفونت سلی فعال دارند سرفه، عطسه، یا بزاق خود را از طریق هوا منتقل می‌کنند سل از طریق هوا پخش می‌شود. خطر سل برای سالمندان بسیار بالاتر از سنین دیگر می‌باشد. همچنین نگهداری و بهبود این بیماران بسیار حساس است.
عامل بیماری و روش های انتشار
بیماری سل توسط باکتری های (مایکوباکتریوم توبرکلوزیس) ایجاد می‌شود که اغلب ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سل قابل درمان و پیشگیری است. سل از طریق هوا و از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. هنگامی که افراد مبتلا به سل ریه سرفه، عطسه یا تف می‌کنند، میکروب های سل را به هوا منتقل می‌کنند. فرد برای آلوده شدن کافیست فقط تعداد کمی از این میکروب‌ها را استشمام نماید.
برای آشنایی بیشتر با بیماری های سالمندان مقاله مطالعه کنید : بیماری های شایع سالمندان
حدود یک چهارم جمعیت جهان به سل پنهان مبتلا هستند، این بدان معناست که افراد به باکتری سل آلوده شده‌اند اما هنوز به صورت واقعی مبتلا محسوب نمی‌شوند و قادر به انتقال بیماری نیستند. افراد آلوده به باکتری سل در طول زندگی 5-15٪ خطر ابتلا به بیماری سل را دارند.
افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی، مانند افراد مبتلا به HIV، سو تغذیه یا دیابت، یا افرادی که از دخانیات استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر بیماری قرار دارند.
هنگامی که فرد به بیماری سل فعال مبتلا می‌شود، علائم (مانند سرفه، تب، تعریق شبانه یا کاهش وزن) ممکن است برای چند ماه اول خفیف باشد.
این امر می‌تواند منجر به تأخیر در تشخیص و شروع درمان موثر باشد و منجر به انتقال باکتری به دیگران شود. افراد مبتلا به سل فعال می‌توانند در طی یک سال 5-15 نفر دیگر را از طریق تماس نزدیک آلوده کنند. بدون درمان مناسب، 45٪ افراد HIV منفی با سل و تقریباً همه افراد HIV مثبت با سل می‌میرند.
انواع بیماری سل
اگرچه بدن شما ممکن است باکتریهای عامل سل را در خود جای دهد، اما سیستم ایمنی بدن شما معمولاً می‌تواند مانع بیماری شما شود. به همین دلیل، پزشکان سل را به دو نوع تقسیم می‌نمایند:
سل نهفته
در این شرایط، بیمار به عفونت سل مبتلا است، اما باکتری‌ها در بدن فرد در حالت غیر فعال باقی می‌مانند و علائمی ایجاد نمی‌کنند. سل نهفته، که به آن عفونت سل یا سل غیرفعال نیز گفته می‌شود، مسری نیست. این بیماری می‌تواند به سل فعال تبدیل شود، بنابراین درمان برای فرد مبتلا به سل نهفته و کمک به کنترل شیوع سل مهم است. تخمین زده می‌شود که 2 میلیارد نفر سل نهفته داشته باشند.
سل فعال
این شرایط باعث بیماری فرد می‌شود و در بیشتر موارد به دیگران نیز سرایت می‌کند. ممکن است در چند هفته اول پس از آلوده شدن به باکتری سل رخ دهد یا ممکن است سالها بعد اتفاق بیفتد.
در کشورهایی که بیماری سل بیشتر دیده می‌شود، نوزادان غالباً با واکسن باسیلوس کالمت-گوئرین (BCG) ) واکسینه می‌شوند زیرا این امر می‌تواند از سل شدید در کودکان جلوگیری کند.
در ایالات متحده استفاده از واکسن BCG برای عموم توصیه نمی‌شود زیرا در بزرگسالان چندان موثر نیست. ده‌ها واکسن جدید سل در مراحل مختلف توسعه و آزمایش هستند.
میزان شیوع سل در ایران کمتر از یک دهم میانگین جهانی است
شهنام عرشی،سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به میزان شیوع سل در ایران و کشورهای همسایه براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت گفت: میزان شیوع سل در جهان در حال حاضر 134 در یکصدهزار نفر است در حالی که در ایران 12 در صدهزار نفر است.
سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در سمپوزیوم علمی درمان کوتاه مدت سل مقاوم به دارو با اشاره به نقش مهاجران در وضعیت سل در ایران گفت: در طول چند دهه گذشته به ویژه پس از راه‌اندازی شبکه‌های بهداشتی درمانی در کشور شاهد توفیقات بسیاری در تشخیص و درمان بیماری سل بوده‌ایم.
وی با اشاره به میزان شیوع سل در ایران و کشورهای همسایه براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت،گفت: میزان شیوع سل در جهان در حال حاضر 134 در یکصد هزار نفر است در حالی که در ایران 12 در صدهزار نفر است.
میزان شیوع سل در کشورهای همسایه را بسیار نگران کننده است
عرشی میزان شیوع سل در کشورهای همسایه را بسیار نگران کننده برشمرد و گفت: میزان شیوع سل در ترکیه 20 در صدهزار، آذربایجان 70 در صدهزار، در افعانستان 200 در صدهزار و پاکستان 250 در صدهزار نفر جمعیت است.
وی با اشاره به اهداف تعیین شده توسط سازمان جهانی بهداشت مبنی بر کاهش میزان شیوع و موارد سل و کاهش مرگ و میر ناشی از آن تا سال 2030 در دنیا، دستاوردهای ایران در این زمینه را چشمگیر برشمرد.
مسعود مردانی، دبیر علمی سمپوزیوم و مدیر گروه بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه ضمن بیان سخنانی به تبیین راهکارهای موثر برای کوتاه کردن زمان درمان بیماری سل پرداخت.
وی با اشاره به اینکه سل در تمام کشورهای جهان مشاهده می‌شود، گفت: با وجود اینکه این بیماری قابل علاج و قابل کنترل است اما سالانه یک میلیون و 600 هزار نفر در جهان بر اثر این بیماری می‌میرند.
وی با تاکید بر توجه به سل مقاوم به درمان گفت: با تشخیص به هنگام و درمان به‌موقع و کامل 74 میلیون نفر در جهان از سال 2000 تا 2021 از سل بهبود یافته و زندگی دوباره یافتند.
مردانی در ادامه سخنان خود با اشاره به برخی مطالعات صورت گرفته، خاطرنشان کرد که می‌توان طول دوره درمان بیماری سل را از شش ماه به سه تا چهارماه کاهش داد.
به گفته وی اگر طول درمان ضد سل کاهش یابد علاوه بر کاهش هزینه‌های درمانی می‌توانیم باعث افزایش تمایل و انگیزه بیماران به پیگیری درمانشان شده و از مقاومت دارویی این بیماری جلوگیری کنیم و نقش موثرتری در کنترل بیماری سل داشته باشیم.
پریسا بختیاری