مسمومیت سریالی دانش‌آموزان در قم آن هم بدون پاسخ روشن از سوی نهادهای مسؤل و ایجاد شائبه‌های متعدد از یک سو نگرانی خانوادهها و از سویی دیگر موج‌سواری رسانه‌های معاند را رقم زده است؛ در این گزارش به پیدا و پنهان این ماجرا پرداخته‌ایم.
به گزارش نجوا خبر، مسمومیت، سرگیجه، کمبود اکسیژن و سرانجام، مبدا مدرسه و مقصد بیمارستان و درمانگاه، حکایت برخی از مدارس دخترانه قم طی این هفته‌هاست که این ماجرا، سر و صدای زیادی به پا کرده است.
ماجرایی که شروع آن نهم آذر امسال در هنرستان دخترانه نور یزدانشهر کلید خورد و بیست و دوم آذر، هشتم و دهم، دوازهم، شانزدهم و هفدهم بهمن هم تکرار شد و این سریال مبهم، مدارس قم را به تعطیلی کشاند تا علت روشن شود!
در این میانه موج‌سواری‌ها و اظهارنظرهای متعدد موجب شد تا خانواده‌های دانش‌آموزان قمی نسبت به ماجرا حساس‌تر شده و تجمعی برای تسریع به این موضوع داشته باشند؛ از سوی دیگر همین ماجرا موجب شد تا هر چند دیر اما بالاخره وزیر بهداشت هم به این موضوع ورود کند و پیگیر ماجرا شود و مقامات مسئول در استان هم به تبع آن واکنش‌هایی داشتند.
فرضیه‌سازی بوی آمونیاک تا امنیتی شدن ماجرا
دامنه‌دار بودن موضوع مسمومیت آن هم به دفعات موجب شد تا شائبه‌هایی درباره این مسئله مطرح شود؛ به گفته مجتبی ذوالنوری، نماینده مردم قم این احتمال وجود دارد که اتفاقات رخ داده اقدامی خرابکارانه در حد محدود باشد البته او به این موضوع هم اشاره داشت که اصل این اقدام، مسئله نگران‌کننده‌ای نیست اما باید با عوامل آن برخورد شود.
از سوی دیگر اظهارات احمد امیرآبادی فراهانی دیگر نماینده مردم قم که بازتاب بسیاری هم پیدا کرد، شائبه امنیتی بودن ماجرا را بیشتر کرد؛ به گفته امیرآبادی «این اتفاق مشکوک است» و وی خواستار اعزام هیئت ویژه‌ای برای بررسی ماجرای مسمومیت سریالی دانش‌آموزان قمی شد.
همچنین این نماینده اعلام کرد که «وزیر آموزش و پرورش به بنده گفت که موضوع درباره استنشاق گاز آمونیاک است»؛ به موازات این گمانه‌زنی‌ها، یوسف نوری؛ وزیر آموزش و پرورش هم در آخرین اظهار‌نظر خود دراین باره گفت «برخی دلایل مختلفی را برای این حادثه مطرح کردند که فرصتی برای بررسی داده شده است البته علت حادثه گاز آمونیاک نبوده است و از رئیس آتش‌نشانی قم هم در این باره پرسیدم که آن را رد کرد.»
مسمومیت، سرگیجه، کمبود اکسیژن و سرانجام، مبدا مدرسه و مقصد بیمارستان و درمانگاه، حکایت برخی از مدارس دخترانه قم طی این هفته‌هاست که این ماجرا، سر و صدای زیادی به پا کرده است.
ماجرایی که شروع آن نهم آذر امسال در هنرستان دخترانه نور یزدانشهر کلید خورد و بیست و دوم آذر، هشتم و دهم، دوازهم، شانزدهم و هفدهم بهمن هم تکرار شد و این سریال مبهم، مدارس قم را به تعطیلی کشاند تا علت روشن شود!
در این میانه موج‌سواری‌ها و اظهارنظرهای متعدد موجب شد تا خانواده‌های دانش‌آموزان قمی نسبت به ماجرا حساس‌تر شده و تجمعی برای تسریع به این موضوع داشته باشند؛ از سوی دیگر همین ماجرا موجب شد تا هر چند دیر اما بالاخره وزیر بهداشت هم به این موضوع ورود کند و پیگیر ماجرا شود و مقامات مسئول در استان هم به تبع آن واکنش‌هایی داشتند.
فرضیه‌سازی بوی آمونیاک تا امنیتی شدن ماجرا
دامنه‌دار بودن موضوع مسمومیت آن هم به دفعات موجب شد تا شائبه‌هایی درباره این مسئله مطرح شود؛ به گفته مجتبی ذوالنوری، نماینده مردم قم این احتمال وجود دارد که اتفاقات رخ داده اقدامی خرابکارانه در حد محدود باشد البته او به این موضوع هم اشاره داشت که اصل این اقدام، مسئله نگران‌کننده‌ای نیست اما باید با عوامل آن برخورد شود.
از سوی دیگر اظهارات احمد امیرآبادی فراهانی دیگر نماینده مردم قم که بازتاب بسیاری هم پیدا کرد، شائبه امنیتی بودن ماجرا را بیشتر کرد؛ به گفته امیرآبادی «این اتفاق مشکوک است» و وی خواستار اعزام هیئت ویژه‌ای برای بررسی ماجرای مسمومیت سریالی دانش‌آموزان قمی شد.
همچنین این نماینده اعلام کرد که «وزیر آموزش و پرورش به بنده گفت که موضوع درباره استنشاق گاز آمونیاک است»؛ به موازات این گمانه‌زنی‌ها، یوسف نوری؛ وزیر آموزش و پرورش هم در آخرین اظهار‌نظر خود دراین باره گفت «برخی دلایل مختلفی را برای این حادثه مطرح کردند که فرصتی برای بررسی داده شده است البته علت حادثه گاز آمونیاک نبوده است و از رئیس آتش‌نشانی قم هم در این باره پرسیدم که آن را رد کرد.»
از سوی دیگر، محبی؛ معاون درمان دانشگاه علوم‌پزشکی قم احتمال مسمومیت با آمونیاک را رد کرد اما علت اصلی این ماجرا همچنان نامعلوم است؛ یوسف نوری؛ وزیر آموزش و پرورش در جدیدترین اظهارات خود اعلام کرد «تیمی ویژه در تهران برای پیگیری مسئله دانش‌آموزان قم تشکیل شده است.»
توجه به ایمنی حلقه مفقوده در ماجرای مدارس قم
وجود چند فرضیه و شائبه در مورد این مسمومیت‌های سریالی موجب شده تا این ماجرا به یک کلاف سردرگم تبدیل شود و بار دیگر جای خالی توجه به ایمنی در مدارس را گوشزد کند.
مسعود نوفرستی؛ رئیس کارگروه ملی پیشگیری از مرگ‌های خاموش درباره این ماجرا گفت: حادثه گازگرفتگی در فصل سرد سال همواره وجود داشته است و حتی در مواردی که انتظار داریم راهکارهایی مانند حرارت مرکزی ایمن‌تر باشد باز هم این پدیده دور از ذهن نیست؛ چرا که در موضوع حرارت مرکزی برای گرمایش هم نقص در روند جانمایی و اجرای کار می‌تواند گازگرفتگی ایجاد کند و احتراق ناقص از طریق درز و شکاف دیوار و به واسطه رایزر (raiser) به ساختمان برسد.
وی ادامه داد: در مورد ماجرای مدارس قم هم زمانی که اولین حادثه رخ داد، هشدار احتمال گازگرفتگی را اعلام کردیم چرا که از شرح واقعه، این فرضیه قوت می‌گیرد.
رئیس کارگروه ملی پیشگیری از مرگ‌های خاموش اضافه کرد: در مواردی که شاهد مسمومیت‌های دسته‌جمعی هستیم، اگر مسمومیت غذایی تشخیص داده نشود، احتمال گازگرفتگی بالاست و در ماجرای مدارس قم هم این موضوع رخ داده است.
نوفرستی با اشاره به اینکه بیشترین گازگرفتگی را در دی و بهمن که دمای هوا پایین است، شاهد هستیم، اظهار کرد: جانمایی نامناسب، اختلال در عملکرد کارایی موتورخانه، نشت مونوکسید کربن را شامل می‌شود بنابراین همواره توصیه می‌کنیم که در سردترین دماها هم، تمامی منافذ بسته نباشد تا امکان تهویه هوا وجود داشته باشد.
وی افزود: در ماجرای مدارس هم آنچنان که از ماجرا مشخص است، دانش‌آموزان در محیط بسته با مشکل و علائم مسمومیت مواجه شده و در محیط باز و خارج از مدرسه و کلاس درس چنین علائمی نداشتند، بنابراین همین موضوع، فرضیه گازگرفتگی را قوت می‌دهد.
اعلام آمادگی برای شفاف‌سازی در مورد مسمومیت‌های سریالی
نوفرستی تصریح کرد: با وجود این فرضیه‌ها، آمادگی داریم تا روی این موضوع کار و علت ماجرا را مشخص کنیم.
رئیس کارگروه ملی پیشگیری از مرگ‌های خاموش متذکر شد: از اوایل دهه 80 روی موضوع پیشگیری از گازگرفتگی آن هم با منوکسید کربن کار کردیم، اوج کار سال 1386 بود که کارگروه پیشگیری مرگ‌های خاموش را تشکیل دادیم و از تمام دستگاه‌های مرتبط و 15 وزارتخانه مسئول در این موضوع دعوت به همکاری کردیم.
با این تفاسیر آنچه که می‌تواند از التهاب این ماجرا بکاهد و موج‌سواری‌ها در فضای تعلیم و تربیت را کاهش دهد، شفاف‌سازی این ماجرا توسط نهادهای مرتبط به ویژه آموزش و پرورش است.